قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 11

مراد به قلب در كلام خداي تعالي هر جا كه به كار رفته آن حقيقتي است از انسان كه ادراك و شعور را به آن نسبت مي‌دهند، نه قلب صنوبري شكل، كه در سمت چپ سينه آويــزان اســت و يكي از اعضــاي رئيســه بــدن آدمي است، به شهادت آياتي از قــرآن كــريـم كـه ذيــلاً خـاطـرنشان مي‌شود:

1 ـ در آيه 10 ســوره احزاب قلــب را عبارت دانستــه از آن چيــزي كه در هنگــام مــرگ به گلوگـاه مي‌رســد و مي‌فرمايــد: «...وَ بَلَغَــتِ الْقُلُــوبُ الْحَناجِرَ... ـ...و قلب‌ها مي‌رسد به حنجره‌ها...،» كـه معلـوم اســت مــراد بــه آن جــان آدمـي اسـت.

2 ـ در آيه 283 سوره بقره آن را عبارت دانسته از چيزي كه متصف به گناه و

مفهوم قلب در پزشكي و در كلام الهي (19)

ثــواب مي‌شــود و فــرمــوده: «...فَــاِنَّــهُ اثِــمٌ قَلْبُـهُ ـ...چنيـن كسـي قلبـش گنـه‌كـار است،» و معلـوم اسـت كـه عضـو صنـوبـري شكـل گنـاه نمي‌كنـد. پس مراد به آن همــان جــان و نفــس آدمـــي است.

3 ـ در آيه مورد بحث كه پاي قلب را به ميان آورده و فرموده: «روح الامين آن را به قلب تو نازل كرده،» و نفرموده: «روح‌الامين آن را بر تو نازل كرده،» اشاره به اين باشد كه رسول خدا چگونه وحي و قرآن نازل را تلقي مي‌كرده؟ و از آن جناب آن چيزي كه وحي را از روح مي‌گرفته نفس او بوده، نه مثلاً دست او، يا ساير حواس ظاهري‌اش، كه در امـور جزئي به كار بسته مي‌شود. (1)

1- الميــــزان ج 30، ص 204 .

(20) قلب، عقل، علم و كلام

قلب، مركز فرماندهي سيستم ادراكي

«لا يُـؤاخِذُكُـمُ اللّهُ بِاللَّغْـوِ في اَيْمانِكُمْ وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ‌بِما كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ...،»