قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 36

(66) قلب، عقل، علم و كلام

به‌وسيلــه آن حــق را از بــاطـل و خيـر را از شـر و نـافـع را از مضرّ تميز مي‌دهد. (1)

عقل و عوامل ديگر برتري انسان

هر دو كلمه «تفضيل» و «تكريم» ناظر به يك دسته از موهبت‌هاي الهي است، كه به انسان داده شده است. تكريمش به دادن عقل است كه به هيچ موجود ديگري داده نشده است. و انسان به‌وسيله آن خير را از شــر و نــافــع را از مضرّ و نيك را از بد تميز مي‌دهد. موهبت‌هاي ديگري از قبيل تسلط بر ســايــر مــوجــودات و استخدام آن‌ها بــراي رسيــدن به هــدف‌ها از قبيـل نطق و خـط و امثال آن نيز بر عقل متفرع مي‌شود.

اما تفضيل انسان بر ساير موجودات به اين است، كه آن‌چه را كه به آن‌ها داده شده

1- الميــزان ج 25، ص 266 .

عقل و عوامل ديگر برتري انسان (67)

از هر يك سهم بيشتري به انسان داده است. اگر حيوان غذا مي‌خورد خوراك ساده‌اي از گوشت و يا ميوه و گياه است ولي انسان كه در اين جهت با حيوان شريك است، اين اضافه را دارد كه همان غذايي را گرفته و انواع طعام پخته و خام براي خود ابتكار مي‌كند و طعام‌هاي گوناگون و فنون مختلف و لذيذ كه نمي‌توان به شماره‌اش آورد، براي خود اختراع مي‌نمايد.

هم‌چنين آشــاميــدنــي حيــوانــات بــا انســان و پــوشيــدني آن‌ها و ايــن و اطفــاءِ(1) غــريــزه جنســي در آن‌ها و در ايــن و اجتماع منزلي و مملكتي درآن‌ها و در ايـن بـديـن قياس است. (2)

1- اطفاء: فرونشاندن، خاموش كردن / فرهنگ فارسي دكتر محمد معين .