قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 45

عوامل انحراف عقل (83)

در چنين حالي از سلامت فطرت و سنـن صواب بيرون است. (1)

چگونه انسان در عين داشتن زبان و گوش، كر و لال مي‌شود؟

«وَ لَوْ عَلِمَ‌اللّهُ فيهِمْ خَيْرا لاََسْمَعَهُمْ وَ لَوْاَسْمَعَهُمْ‌لَتَوَلَّوْا وَهُمْ‌مُعْرِضُونَ!» (23 / انفال)

بدترين جنبندگاني كه از انواع حيوانات در روي زمين در حركت‌اند، همين كر و لال‌هايي هستند كه تعقل نمي‌كنند و اين تعقل نكردنشان براي اين است، كه راهي به

1- الميــــــزان ج 4، ص 59 .

(84) قلب، عقل، علم و كلام

سوي تلقي حق و قبول آن ندارند، چون زبان و گوش ندارند، پس در حقيقت كـر و لال‌اند.

سپس خداي تعالي گرفتاري آنان را ذكر مي‌كند و مي‌فرمايد: اگر به كري و لالي دچار شدند و در نتيجه كلمه حق را نمي‌شنوند و به كلمه حق تكلّم نمي‌كنند و سخن كوتاه اگر خداوند نعمت شنوايي و قبول را به كلي از ايشان سلب كرده است، براي اين بود كه در ايشان خيري سراغ نداشته و قطعا اگر خيري مي‌داشتند، خداوند از آن خبر مي‌داشت و چــون چنيــن خيــري را در ايشــان نديد موفق به شنيدن و پذيرفتنشان نكرد و اگر با اين حال نعمت شنوايي را به ايشــان ارزانــي مي‌داشت، از اين نعمت استفـــاده نمـي‌شـــــد.

از اين جا معلوم مي‌شود كه، مراد به خير در جمله «اگر خداوند در ايشان خيري سراغ داشت،» اين است كه انسان را براي قبول حق و نقش بستن آن در دلش آماده مي‌سازد و هم‌چنين معلـوم مي‌شـود، مـراد به ايـن كه فـرمـود: «و اگر شنوا مي‌كرد،» اين اسمـاع روي تقـديـري است كه چنيـن آمـادگـي و استعـداد در دل مستقـر نشـده بـاشــد. (1)