قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 47

علوم الهام شده به انسان و تشخيص فطري او

انسان ادراكاتي دارد، كه جـز در دايـره عمـل ارزشـي نـدارد و آن‌ها عبـارت است از «علـوم عملـي» و اين علــوم هميشــه بيـن انسـان و افعـالش ميـانجـي مـي‌شــود.

خداوند متعال اين علوم را به انسان الهام كرده، تا اين كه براي ورود در ميدان كار و كـوشش و شـروع در تصــرف و تسخيـر جهـان هستـي مجهــز و مهيــا بــاشــد و خدا كاري را كه مي‌بايست انجام يابد تمام كند.

1- الميــــــزان ج 32، ص 17 .

(88) قلب، عقل، علم و كلام

«...الَّــذي اَعْطــي كُـلَّ شَيْ‌ءٍ خَلْقَـهُ ثُـمَّ هَـدي ـ...خـدايي كه به هر چيز آفرينش را عطا فرمود و سپــس راهنمايي نمـود.» (50 / طه)

«اَلَّذي خَلَقَ فَسَوّي . وَ الَّذي قَدَّرَ فَهَدي ـ آن كس كه آفريد و پرداخت و آن كس كه تقدير كــرده و راهنمــايي فرمود.» (2 و 3 / اعلي)

هدايتي كه در اين دو آيه به خدا نسبت داده شده، يك هدايت عمومي براي همه موجودات اعم از ذي‌شعور و بي‌شعور است كه، آن‌ها را به سوي كمال وجودشان راهنمايي فرموده و بـراي حفـظ و هستـي و بقاي وجود، به كار و فعاليت واداشته است.

در خصــوص انســان مي‌فــرمــايــد:

«وَ نَفْسٍ وَ ما سَوّيها.فَاَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْويها ـ و سوگند به روان و آن كه آن را بپــرداخــت، پس بــزهكــاري و پــرهيــزكـاريش را بــه او الهــام كرد» .(7 و 8 / شمس)