قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 68

كلمــه «وَريــد» به معنــاي رگــي اســت، كــه (از قلــب جــدا شــده) و در تمــامي بــدن منتشـر مي‌شــود و خـون در آن جريان دارد.

معنــاي جملــه ايــن اســت، كــه مــا بــه انســان از رگ وريــدش كه در تمــامي اعضــاء او دويــده و در داخــل هيكلــش جا گــرفتـه نزديك‌تريم، آن‌وقت چگونه به او و بـه آن‌چــه در دل او مــي‌گـــذرد آگــاه نيستيـم ؟

اين جمله مي‌خواهد مقصود را با عبارتي ساده و همه‌كس فهم ادا كرده باشد وگرنه مسئله نزديكي خدا به انسان مهم‌تر از اين و خداي سبحان بزرگ‌تر و بزرگ‌تر از آن است. براي اين كه خداي تعالي بين نفس آدمي و خود نفس و بين نفس آدمي و آثار و افعالش واسطه است، پس خدا از هر جهتي كه فرض شود و حتي از خود انسان به انسان

(124) قلب، عقل، علم و كلام

نــزديــك‌تــر اســت و چــون اين معنــا معنــاي دقيقــي است كــه تصوّرش براي فهم بيشتر مردم دشوار است، لــذا خــداي تعالي به اصطلاح دست كم را گرفته كه همه بفهمند. يا در جاي ديگر قــريـب به اين معنــا را آورده و فرموده است: «خدا بين انسان و قلبـش واسطـه و حائل است.»(1)

راه‌هاي حصول اطمينان علمي

«يا اَيُّهَـا الَّذينَ امَنوُا اِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا...!»

«اي كساني كه ايمان آورده‌ايــد، اگـر فــاسقــي خبــري مهم برايتان آورد تحقيق كنيــد تــا مبادا ندانسته به قومي بي‌گنــاه حملــه كنيد و بعــدا كه اطــلاع يافتيد از كـــرده خــود پشيمــان شــويــد!» (6 / حجــرات)

1- الميــــــــــــزان ج 36، ص 233 .

راه‌هاي حصول اطمينان علمي (125)