قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 90

مي‌شود و به طور حقيقت هم استعمال مي‌شود و در وسايل زندگي امروز كه به هزاران هزار رسيده و همــه در همين امروز ساختــه مي‌شود، كمتر وسيله‌اي ديده مي‌شود كه ذاتش از ذات روز اولش تغيير نكرده باشد.

بــا وجــود ايـن به خــاطــر هميـن كه خاصيت روز اوّل را دارد، نام روز اوّل را بر آن اطــلاق مي‌كنيــم .(1)

نظــام تشكيــل كــلام و الهــام معنـا

«وَ لَـــهُ مـــا سَكَـــنَ فِـــي الَّيْــلِ وَ النَّهـــارِ وَ هُـــوَ السَّميــعُ الْعَليــــمُ،»

«و جميــع مــوجــوداتي كه در ظــرف زمـان جاي دارند، همه ملك خدايند، او شنـوا و دانـاست.» (13 / انعام)

1- الميــــــزان ج 4، ص 199 .

(166) قلب، عقل، علم و كلام

ملك حقيقي ليل و نهار و ساكنان در آن‌ها و جميع حوادث و افعال و اقوالي كه از آثار وجودي آنان است از آن خداست و هم‌چنين نظامي كه در پهناي شگفت‌انگيز عالم جاري اســت به دســت اوست.

او شنــواي گفتــارهــا و صــداهــا و اشــارت‌هاي مــاســت. او دانــا بــه اعمال و افعــال نيك و بد ما، عدل و ظلم ما، احسان و اسائه ما و سعادت و شقاوت‌هايي است كه نفس ما كسب مي‌كند.

خداي سبحان اين كارگاه عظيم جهان را در تحت شرايط و نظامي حيرت‌آور به گردش درآورده است و در تحت همان نظام نسل آدمي را زياد كرده و نظام خاصي در بين افراد اين نوع اجرا نموده و آن‌گاه وي را به وضع لغات و اعتبار سنن و وضع امور اعتباري و قراردادي هدايت نموده و پيوسته با ما و ساير اسباب قدم به قدم همراهي كرده و ما را لحظه به لحظه به معيت ساير اسباب و آن اسباب را به معيت ما در مسير