قلب، عقل، علم و کلام از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 91

نظام تشكيل كــلام و الهـام معنـا (167)

ليل و نهار به راه انداخته و حوادثي بيرون از شمار يكي پس از ديگري پديد آورده است.

تا آن جا كه يكي از ما توانسته به كلامي لب بگشايد و همين كه لب به كلامي گشود معنايي را در دلش الهام نموده و همان لفظ را دوباره در تعريف آن معنا بر زبانش جاري ساخته، تا كاملاً آن را از بر كرده و براي هميشه فهميده، كه اين لفظ داراي اين معناست. آن‌گاه مخاطبش را هم گوشي داد، تا بتواند آن صوت را از آن متكلّم بشنود و به محض شنيدن همان معنا را در دل او هم القاء نموده و به تعليم الهي خود آن معنا را به قوه فكر او خورانيده و فهمانده و سپس مخاطب را با اراده خودش وادار كرده تا او هم لفظ مزبور را فقط در همان معنا به كار ببرد و او را از به كاربردن در معنايي ديگر بازداشته، تا بدين‌وسيله لغات را در بين بشر وضع نمود.

در همه اين مراحل كه سرانگشتان از شمردن اعداد آن عاجز است خودش قائد و

(168) قلب، عقل، علم و كلام

آمـوزگار و راهنما و حافظ و مراقب بشر بود. (1)

الهــام و تعليــم بيــان

«عَلَّمَهُ الْبَيانَ!»

«او را بيـان آمـوخـت!» (4 / الرّحمن)

1- الميــــــــزان ج 13، ص 42 .