(گفتمان‌های آموزشی قرآن کریم ( تفسیر موضوعی المیزان صفحه 109

(268) گفتمان‌هاي آموزشي قرآن

را در صورت مخالفت عاصي و نافرمان او خواند و به اين وسيله شأن استاد خود را بالا برد. نهم اين كه وعده‌اي كه داد وعده صريح نبود و نگفت من چنين و چنان مي‌كنم، بلكه گفت: ان‌شاءاللّه به زودي خواهي يافت كه چنين و چنان كنم! و نيز نسبت به خدا رعايت ادب نموده «ان‌شاءاللّه » آورد.

خضر عليه‌السلام هم متقابلاً رعايت ادب را نموده اولاً با صراحت او را رد نكرد بلكه به طور اشـاره بـه او گفت كه: تو استطاعت بر تحمل ديدن كارهاي مرا نداري! و ثانيا وقتي موسي عليه‌السلام وعده داد كه مخالفت نكند امر به پيروي نكرد، و نگفت: خيلي خوب بيا بلكه او را آزاد گذاشت تا اگر خواست بيايد و فرمود: پس اگر مرا پيروي كردي...! و ثالثا به طور مطلق از سؤال نهيش نكرد و به عنوان صرف مولويت او را نهي ننمود بلكه نهي خود را منوط به پيروي كرد و گفت: اگر بنا گذاشتي پيرويم كني نبايد از من چيزي بپرسي تا

ادب موسي در مقابل استاد (269)

بفهماند نهيش صرف اقتراح نيست بلكه پيروي او آن را اقتضاء مي‌كند. (1)

گفتمان اتفاق اول، سوراخ كردن بدون دليل كشتي

«فَانْطَلَقا حَتّي اِذا رَكِبا فِي السَّفينَةِ خَرَقَها قالَ اَخَرَقْتَهالِتُغْرِقَ اَهْلَها لَقَدْ جِئْتَ شَيْئا اِمْرا...!»

«پس برفتند و چون به كشتي سوار شدند آن را سوراخ كرد، گفت:

ـ آن را سوراخ كردي تا مردمش را غرق كني حقا كه كاري ناشايسته كردي!»

1- الميزان، ج: 13، ص: 476.