(گفتمان‌های آموزشی قرآن کریم ( تفسیر موضوعی المیزان صفحه 163

«فَاَتْبَعَ سَبَبا. حَتّي اِذابَلَغَ مَغْرِبَ‌الشَّمْس...،» يعني در آن جا وسايلي براي سفر تهيه ديد و به سوي مشرق حركت كرد تا به صحرايي از طرف مشرق رسيد و ديد كه آفتاب بر قومي طلوع مي‌كند كه براي آنان وسيله پوششي از آن قرار نداديم.

منظور از ستر آن چيزي است كه آدمي با آن خود را از آفتاب مي‌پوشاند و پنهان مي‌كند، مانند ساختمان و لباس و يا خصوص ساختمان، يعني مردمي بودند كه روي خاك زندگي مي‌كردند و خانه‌اي كه در آن پناهنده شوند و خود را از حرارت آفتاب پنهان كنند نداشتند و نيز عريان بودند و لباسي هم بر تن نداشتند.

ذوالقرنين‌در مشرق و مغرب‌زمين،گفتمان‌او با اقوام (395)

اگر لباس و بنا را به خدا نسبت داد و فرموده: ما براي آنان وسيله پوششي از آن قرار نداديم اشاره است به اين كه مردم مذكور هنوز به اين حد از تمدن نرسيده بودند كه بفهمند خانه و لباسي هم لازم است و هنوز علم ساختمان كردن و خيمه زدن و لباس بافتن و دوختن را نداشتند.

«كَذلِكَ وَ قَدْ اَحَطْنا بِما لَدَيْهِ خُبْرا،» ظاهرا احاطه علمي خدا به آن‌چه نزد وي صورت مي‌گرفت كنايه باشد از اين كه آن‌چه كه تصميم مي‌گرفت و هر راهي را كه مي‌رفت به هدايت خدا و امر او بود و در هيچ امري اقدام نمي‌نمود مگر به هدايتي كه با آن مهتدي شده و به امري كه به آن مأمور گشته بود. (1)

1- الميزان، ج: 13، ص: 496.

(396) گفتمان‌هاي آموزشي قرآن

گفتمان‌ها در ساخت سد مانع حمله يأجوج و مأجوج

«ثُمَّ اَتْبَعَ سَبَبا،»

«حَتّي اِذا بَلَـغَ بَيْـنَ السَّـدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِما قَوْما لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلاً،»