- درآمد 1
- چکیده 6
- خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام 6
- اشاره 6
- مقدمه 7
- جایگاه عقل در کلام امام رضا علیه السلام 9
- تجلی عقل در مناظرات کلامی امام رضا علیه السلام 11
- اشاره 12
- امام رضا علیه السلام و به کار گیری عقل در امور نظری 12
- 1. عقل و استناد حدوث اراده به امر بدیهی 12
- 2. عقل و نفی وجود ذاتی ما سوی الله 13
- 3. کاربرد عقل در اثبات توحید صفاتی 15
- 4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم 17
- 5. کار برد عقل در توحید افعالی و نفی جبر و تفویض 19
- جمع بندی و نتیجه گیری 22
- منابع 23
- مقدمه 24
- اشاره 24
- چکیده 24
- اشاره 24
- امام رضا علیه السلام در برابر اهل حدیث، معتزله و واقفیان 24
- ج) امیال و هواهای نفسانی 25
- ب) فتوحات اسلامی 25
- الف) خلأ رهبری 25
- د) غموض و دشواری مسأله 25
- اشاره 25
- ه) تقلید از گذشتگان 25
- 1. اسباب پیدایش فرقه ها و مذاهب در میان مسلمانان 25
- الف) تفرقه پراکنی 26
- ب) تلاش برای بی پایه نشان دادن تشیع 26
- 2. اسباب پیدایش فرقه ها در میان شیعیان 26
- اشاره 26
- ج) بزرگ نمائی اختلافات 26
- اختلاف در شرایط امام 26
- نمایی از عصر امام رضا علیه السلام 27
- اشاره 27
- الف) پیدایی معتزله 28
- 1. امام رضا علیه السلام و معتزله 28
- ج) اصول عقاید معتزله 29
- ب) پویایی معتزله 29
- د) امام رضا علیه السلام، معتزله و مسأله خَلق قرآن 30
- الف) اهل حدیث چه کسانی هستند؟ 31
- 2. امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 31
- ب) امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 32
- 3. امام رضا علیه السلام و دانشمندان برجسته ادیان مختلف 33
- 4. امام رضا علیه السلام و واقفیان 34
- اشاره 34
- الف) توضیح اندیشه وقف 35
- ب) وقف سیاسی و اعتقادی 35
- ج) انگیزه های وقف 36
- د)اندیشه وقف در دوره های مختلف 37
- ه) دلایل و نصوص بر امامت امام رضا علیه السلام 38
- و) اقسام واقفیان دوران امام رضا علیه السلام 39
- ز) بزرگان و دانشمندان واقفی 41
- ح) بازگشت برخی از واقفیان از باور به وقف 43
- نتیجه گیری 45
- منابع 46
- روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام 48
- اشاره 48
- چکیده 48
- مناظره در اسلام و نقش آن در پیشبرد هدف ها 49
- دانش امام رضا علیه السلام 50
- 1. استفاده از روش های عقلی و استدلالی 53
- روش های مورد استفاده امام رضا علیه السلام در مناظرات 53
- 2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان 54
- 3. به کارگیری فصاحت در گفتار 55
- 4. تکریم طرف مناظره 56
- 5. تفویض مسؤلیت به تازه مسلمانان 58
- 6. عنایت به احکام الهی 58
- 7. استفاده از نیروی تصرف در امور طبیعی 59
- 8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف 60
- 9. داشتن سعه صدر 61
- 11. استناد به منابع قابل قبول طرف مناظره 62
- 10. توجه به مقتضای جلسه مناظره 62
- 12. آزادگی و روح علمی 65
- 13. تسلط، آرامش و انصاف 66
- نتیجه گیری 67
- منابع 69
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 71
- چکیده 71
- اشاره 71
- تشیع در ایران 72
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 73
- الف) امام در مسیر مرو 73
- اشاره 73
- ب) نقل حدیث در نیشابور 74
- اشاره 75
- اقدامات عملی امام برای تقویت تشیع در ایران 75
- الف) تشکیل جلسات مناظره 76
- ب) رفت و آمد شیعیان به محضر امام 76
- د) پشتیبانی اقتصادی و کمک به مستمندان 77
- ج) نامه نگاری های امام 77
- ه) پشتیبانی فرهنگی و تشویق شعرا 78
- الف) آثار و بناها 79
- اشاره 79
- ب) مهاجرت سادات 79
- آثار حضور امام در تقویت تشیع در ایران 79
- ج) قیام های سادات بر علیه خلافت جور 81
- منابع 83
- فرهنگ و آداب زیارت 85
- اشاره 85
- چکیده 85
- مقدمه 86
- کلیات 87
- 2. ضرورت و اهمیت 87
- 1. طرح مسأله 87
- 3. اهداف 88
- ب) اهداف جزیی 88
- الف) هدف کلی 88
- 4. پیشینه 88
- 1. تعاریف کاربردی 89
- الف) فرهنگ 89
- اشاره 89
- 5. ساختار 89
- اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت 89
- ب) ادب 91
- ج) زیارت 92
- د) زائر 93
- 2. پشینه تاریخی زیارت 93
- 3. فلسفه زیارت 95
- 4. نقش زیارت در بهداشت روانی 97
- فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام 98
- اشاره 98
- اشاره 98
- 1. آستانه سفر 98
- الف) اصول فرهنگی 99
- ب) شاخصه های ادب زیارت 100
- 2. هنگام ورود به حرم 102
- الف) اصول فرهنگی 102
- اشاره 102
- ب) اداب 106
- 3. پس از زیارت 118
- نتیجه گیری 118
- پیشنهادات و راهکارها 120
- پیشنهاداتی به مسئولین فرهنگی 120
- اشاره 120
- پیشنهاداتی به زائرین 121
- منابع 122
- چکیده 124
- زیارت حضرت رضا علیه السلام از دیدگاه اهل سنت 124
- اشاره 124
- سخن آغازین 125
- 1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 126
- فضیلت زیارت 126
- اشاره 126
- 2. در نگاه امام کاظم علیه السلام 127
- 3. در نگاه امام رضا علیه السلام 128
- 4. در نگاه امام جواد علیه السلام 129
- 5. در نگاه امام هادی علیه السلام 129
- زیارت اهل سنّت 130
- 1. قرن چهارم 130
- اشاره 130
- 2. قرن پنجم 132
- 3. قرن هشتم 136
- 4. قرن نهم 137
- 5. قرن دهم 137
- آستان حضرت علیه السلام 140
- اشاره 140
- 6. قرن چهاردهم 140
- 2. قرن هشتم 141
- 1. قرن سوم و چهارم 141
- سخن پایانی 143
- منابع 145
- سیمای امام رضا علیه السلام در اشعار شعرای شیعی معاصر آن حضرت 147
- چکیده 147
- اشاره 147
- مقدمه 148
- اشاره 151
- شعرای معاصر امام رضا علیه السلام 151
- 1. ابونواس 151
- 2. دعبل خُزاعی 154
- 3. ابراهیم بن عباس الصّولی 158
- نتیجه گیری 161
- منابع 162
- لیست مقالات رسیده به همایش 163
- لیست چکیده مقالات رسیده به همایش (اصل مقاله واصل نگردید) 167
زحمت کشی هستند که در نگهداری و نظافت و راهنمایی زائرین می کوشند پس احترام و کمک به آنان قطعاً مساله مهمی است که به آن توصیه نیز شده است: «وعاشِرُها: التصدق علی السدنه والحفظه للمشهد وإکرامهم واعظامهم؛ فإنّ فیه إکرام صاحب المشهد علیه الصلاه والسلام.» (1)
ب) اداب
در هنگام داخل شدن به حرم، زائر باید علاوه بر رعایت اصول فرهنگی، ادابی را نیز در نظر بگیرد؛ چرا که برای هر چیزی ادب و حدی است که رعایت آن نتیجه رضایت بخش تری را برای انسان به همراه دارد؛ حال که به نزد امام معصوم می رویم، همان گونه که پیشتر نیز اشاره شد، رعایت این آداب ارزشمندتر است؛ چرا که «حضور در نزد ضریح ایشان هیچ تفاوتی با حضور در زمان حیات ایشان بر اساس روایات و اسناد ندارد. (2)
-غسل: اوّلین ادب زیارت داشتن وضو و غسل کردن قبل از داخل شدن به سرای رفیع حضرت رضا علیه السلام است؛ چرا که از مجموع روایات نیز این نکته را می توان استنباط کرد که طهارت ظاهر در طهارت باطن تاثیر دارد و طهارت ظاهر در حقیقت زمینه طهارت باطن است و آب که مایه طهارت ظاهری و طهور است، مظهر ولایت کلیه اجسام است؛ زیرا قوام هر چیزی به آب است. (3)
شرفیابی به محضر امام رضا علیه السلام چون سایر ائمه معصومین که به نص آیه تطهیر از طهارت و قداست ویژه برخوردار است و باریابی به صحن و سرایی که نشان از نزاهت و پاکی الهی دارد، ایجاب می کند که زائر بدون تحصیل طهارت برتر، یعنی غسل به آن حریم نزدیک نشود و بدون آراستگی جان و
1- . مکی عاملی، الدروس الشرعیه، ج2، ص24.
2- . علاّمه مجلسی، بحار الانوار، ج83، ص316.
3- . «وجعلنا من الماء کل شی حی» انبیاء/30.