- درآمد 1
- چکیده 6
- خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام 6
- اشاره 6
- مقدمه 7
- جایگاه عقل در کلام امام رضا علیه السلام 9
- تجلی عقل در مناظرات کلامی امام رضا علیه السلام 11
- اشاره 12
- امام رضا علیه السلام و به کار گیری عقل در امور نظری 12
- 1. عقل و استناد حدوث اراده به امر بدیهی 12
- 2. عقل و نفی وجود ذاتی ما سوی الله 13
- 3. کاربرد عقل در اثبات توحید صفاتی 15
- 4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم 17
- 5. کار برد عقل در توحید افعالی و نفی جبر و تفویض 19
- جمع بندی و نتیجه گیری 22
- منابع 23
- چکیده 24
- اشاره 24
- مقدمه 24
- اشاره 24
- امام رضا علیه السلام در برابر اهل حدیث، معتزله و واقفیان 24
- الف) خلأ رهبری 25
- ب) فتوحات اسلامی 25
- 1. اسباب پیدایش فرقه ها و مذاهب در میان مسلمانان 25
- د) غموض و دشواری مسأله 25
- ج) امیال و هواهای نفسانی 25
- ه) تقلید از گذشتگان 25
- اشاره 25
- 2. اسباب پیدایش فرقه ها در میان شیعیان 26
- اشاره 26
- الف) تفرقه پراکنی 26
- ب) تلاش برای بی پایه نشان دادن تشیع 26
- اختلاف در شرایط امام 26
- ج) بزرگ نمائی اختلافات 26
- نمایی از عصر امام رضا علیه السلام 27
- اشاره 27
- 1. امام رضا علیه السلام و معتزله 28
- الف) پیدایی معتزله 28
- ج) اصول عقاید معتزله 29
- ب) پویایی معتزله 29
- د) امام رضا علیه السلام، معتزله و مسأله خَلق قرآن 30
- 2. امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 31
- الف) اهل حدیث چه کسانی هستند؟ 31
- ب) امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 32
- 3. امام رضا علیه السلام و دانشمندان برجسته ادیان مختلف 33
- 4. امام رضا علیه السلام و واقفیان 34
- اشاره 34
- الف) توضیح اندیشه وقف 35
- ب) وقف سیاسی و اعتقادی 35
- ج) انگیزه های وقف 36
- د)اندیشه وقف در دوره های مختلف 37
- ه) دلایل و نصوص بر امامت امام رضا علیه السلام 38
- و) اقسام واقفیان دوران امام رضا علیه السلام 39
- ز) بزرگان و دانشمندان واقفی 41
- ح) بازگشت برخی از واقفیان از باور به وقف 43
- نتیجه گیری 45
- منابع 46
- روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام 48
- اشاره 48
- چکیده 48
- مناظره در اسلام و نقش آن در پیشبرد هدف ها 49
- دانش امام رضا علیه السلام 50
- 1. استفاده از روش های عقلی و استدلالی 53
- روش های مورد استفاده امام رضا علیه السلام در مناظرات 53
- 2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان 54
- 3. به کارگیری فصاحت در گفتار 55
- 4. تکریم طرف مناظره 56
- 5. تفویض مسؤلیت به تازه مسلمانان 58
- 6. عنایت به احکام الهی 58
- 7. استفاده از نیروی تصرف در امور طبیعی 59
- 8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف 60
- 9. داشتن سعه صدر 61
- 10. توجه به مقتضای جلسه مناظره 62
- 11. استناد به منابع قابل قبول طرف مناظره 62
- 12. آزادگی و روح علمی 65
- 13. تسلط، آرامش و انصاف 66
- نتیجه گیری 67
- منابع 69
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 71
- چکیده 71
- اشاره 71
- تشیع در ایران 72
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 73
- الف) امام در مسیر مرو 73
- اشاره 73
- ب) نقل حدیث در نیشابور 74
- اشاره 75
- اقدامات عملی امام برای تقویت تشیع در ایران 75
- الف) تشکیل جلسات مناظره 76
- ب) رفت و آمد شیعیان به محضر امام 76
- د) پشتیبانی اقتصادی و کمک به مستمندان 77
- ج) نامه نگاری های امام 77
- ه) پشتیبانی فرهنگی و تشویق شعرا 78
- الف) آثار و بناها 79
- اشاره 79
- ب) مهاجرت سادات 79
- آثار حضور امام در تقویت تشیع در ایران 79
- ج) قیام های سادات بر علیه خلافت جور 81
- منابع 83
- فرهنگ و آداب زیارت 85
- اشاره 85
- چکیده 85
- مقدمه 86
- کلیات 87
- 2. ضرورت و اهمیت 87
- 1. طرح مسأله 87
- 3. اهداف 88
- ب) اهداف جزیی 88
- الف) هدف کلی 88
- 4. پیشینه 88
- 1. تعاریف کاربردی 89
- الف) فرهنگ 89
- اشاره 89
- 5. ساختار 89
- اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت 89
- ب) ادب 91
- ج) زیارت 92
- د) زائر 93
- 2. پشینه تاریخی زیارت 93
- 3. فلسفه زیارت 95
- 4. نقش زیارت در بهداشت روانی 97
- فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام 98
- اشاره 98
- اشاره 98
- 1. آستانه سفر 98
- الف) اصول فرهنگی 99
- ب) شاخصه های ادب زیارت 100
- 2. هنگام ورود به حرم 102
- الف) اصول فرهنگی 102
- اشاره 102
- ب) اداب 106
- 3. پس از زیارت 118
- نتیجه گیری 118
- پیشنهادات و راهکارها 120
- اشاره 120
- پیشنهاداتی به مسئولین فرهنگی 120
- پیشنهاداتی به زائرین 121
- منابع 122
- چکیده 124
- زیارت حضرت رضا علیه السلام از دیدگاه اهل سنت 124
- اشاره 124
- سخن آغازین 125
- 1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 126
- فضیلت زیارت 126
- اشاره 126
- 2. در نگاه امام کاظم علیه السلام 127
- 3. در نگاه امام رضا علیه السلام 128
- 4. در نگاه امام جواد علیه السلام 129
- 5. در نگاه امام هادی علیه السلام 129
- زیارت اهل سنّت 130
- 1. قرن چهارم 130
- اشاره 130
- 2. قرن پنجم 132
- 3. قرن هشتم 136
- 4. قرن نهم 137
- 5. قرن دهم 137
- آستان حضرت علیه السلام 140
- اشاره 140
- 6. قرن چهاردهم 140
- 2. قرن هشتم 141
- 1. قرن سوم و چهارم 141
- سخن پایانی 143
- منابع 145
- سیمای امام رضا علیه السلام در اشعار شعرای شیعی معاصر آن حضرت 147
- چکیده 147
- اشاره 147
- مقدمه 148
- شعرای معاصر امام رضا علیه السلام 151
- 1. ابونواس 151
- اشاره 151
- 2. دعبل خُزاعی 154
- 3. ابراهیم بن عباس الصّولی 158
- نتیجه گیری 161
- منابع 162
- لیست مقالات رسیده به همایش 163
- لیست چکیده مقالات رسیده به همایش (اصل مقاله واصل نگردید) 167
فضیلت زیارت
اشاره
زیارت مرقد شریف امام رضا علیه السلام و انعکاس آن در روایات پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیه السلام و ذکر آن در کتب اهل سنّت، حاکی از اهمیت و جایگاه ویژه آن امام بوده و سنّت بودن زیارت مرقد پاک وی را به وضوح نمودار ساخته است.
در این فصل، یازده روایت در فضیلت زیارت قبر امام رضا علیه السلام از زبان پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، امام کاظم, امام رضا، امام جواد، و امام هادی علیهم السلام در منابع معتبر اهل سنّت وارد شده است که به آن اشاره می شود:
1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله
الف) حاکم نیشابوری شافعی به سند خود از امام رضا علیه السلام چنین روایت کرده است:
عن علیّ الرضا علیه السلام عن آبائه عن النبی صلی الله علیه و آله أنّه قال: «سَتُدْفَنُ بضْعهٌ مِنّی بخراسان، ما زارها مکروبٌ إلاّ نَفّس اللّه کربَتَه، و لا مُذْنِبٌ إلاّ غَفَراللّه ذنوبه: (1) از امام رضا علیه السلام روایت شده که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: پاره ای از تن من در خراسان مدفون خواهد گشت، هرگرفتاری وی را زیارت کند خداوند گرفتاری اش را برطرف می کند و هر گنه کاری او را زیارت کند خدای متعال گناهانش را می آمرزد.»
ب) حاکم نیشابوری از امام صادق علیه السلام نیز به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله می گوید:
«سَتُدْفَنُ بضْعه مِنّی بخراسان لا یزورها مؤمن إلاّ أوجب اللّه له الجنَّه وحرَّم جسده علی النار: (2) پاره ای از تن من در خراسان مدفون خواهد گشت هر
1- . جوینی شافعی, فرائد السبطین، ج2، ص190، ح467 به نقل از تاریخ نیشابور حاکم نیشابوری , قُندوزی حنفی, ینابیع المودّه، ج2، ص341.
2- . همان، ج2، ص188، ح464 به نقل از تاریخ نیشابور حاکم نیشابوری.