زلال اندیشه رضوی: مجموعه مقالات برگزیده همایش صفحه 137

4. قرن نهم

عطاء اللّه بن فضل اللّه شیرازی (803 ق.)

وی مشهد امام رضا علیه السلام را مرجع همه زایران از تمام طبقات و اقشار دانسته، می گوید: «علی [بن موسی] الرضا علیه السلام با مردم به لغات خودشان سخن می گفت و آن حضرت در سخن گفتن شیواترین مردم و داناترین آنها به همه زبان ها و لغات بود... مشهد و مرقد منوّر وی مرجع زایران از تمام طبقات و نقاط جهان است. (1)

5. قرن دهم

1. میر محمّد بن سید برهان الدین خواوند شاه (میر خواند شافعی) (903 ق.)

وی در گزارشی زایران قبر امام رضا علیه السلام را افزون بر ایران، از سرزمین ها دیگر نیز می داند: «ذکر احوال علی بن موسی الرضا رضی اللّه عنهما، مشهد مقدس و مرقد این امام علی الاطلاق مرجع ایران و مقصد سالکان اکابر و اصاغر آفاق است، طوایف امم و طبقات بنی آدم از اقصای روم و هند، از جمیع مرز و بوم هر ساله مهاجرت اوطان و مفارقت خلاّن اختیار کرده و روی توجه به این آستان فرخنده نشان نهاده و مراسم زیارت و طواف به جای آورند و این موهبت عظما را سرمایه سعادات دنیا و عقبا می دانند... مناقب و مآثر و فضایل و مفاخر امام ابوالحسن الرضا زیاده از آن است که محاط علم بشری گردد و در این مقام بر سطری چند از خوارق عادات آن قدوه ارباب سعادات اقتصار می رود.» (2)

2. فضل اللّه بن روزبهان خُنْجی اصفهانی حنفی (927 ق.)