- درآمد 1
- چکیده 6
- خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام 6
- اشاره 6
- مقدمه 7
- جایگاه عقل در کلام امام رضا علیه السلام 9
- تجلی عقل در مناظرات کلامی امام رضا علیه السلام 11
- اشاره 12
- امام رضا علیه السلام و به کار گیری عقل در امور نظری 12
- 1. عقل و استناد حدوث اراده به امر بدیهی 12
- 2. عقل و نفی وجود ذاتی ما سوی الله 13
- 3. کاربرد عقل در اثبات توحید صفاتی 15
- 4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم 17
- 5. کار برد عقل در توحید افعالی و نفی جبر و تفویض 19
- جمع بندی و نتیجه گیری 22
- منابع 23
- چکیده 24
- مقدمه 24
- اشاره 24
- اشاره 24
- امام رضا علیه السلام در برابر اهل حدیث، معتزله و واقفیان 24
- ب) فتوحات اسلامی 25
- الف) خلأ رهبری 25
- 1. اسباب پیدایش فرقه ها و مذاهب در میان مسلمانان 25
- ج) امیال و هواهای نفسانی 25
- د) غموض و دشواری مسأله 25
- اشاره 25
- ه) تقلید از گذشتگان 25
- الف) تفرقه پراکنی 26
- 2. اسباب پیدایش فرقه ها در میان شیعیان 26
- ب) تلاش برای بی پایه نشان دادن تشیع 26
- اشاره 26
- ج) بزرگ نمائی اختلافات 26
- اختلاف در شرایط امام 26
- نمایی از عصر امام رضا علیه السلام 27
- اشاره 27
- 1. امام رضا علیه السلام و معتزله 28
- الف) پیدایی معتزله 28
- ج) اصول عقاید معتزله 29
- ب) پویایی معتزله 29
- د) امام رضا علیه السلام، معتزله و مسأله خَلق قرآن 30
- الف) اهل حدیث چه کسانی هستند؟ 31
- 2. امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 31
- ب) امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 32
- 3. امام رضا علیه السلام و دانشمندان برجسته ادیان مختلف 33
- اشاره 34
- 4. امام رضا علیه السلام و واقفیان 34
- الف) توضیح اندیشه وقف 35
- ب) وقف سیاسی و اعتقادی 35
- ج) انگیزه های وقف 36
- د)اندیشه وقف در دوره های مختلف 37
- ه) دلایل و نصوص بر امامت امام رضا علیه السلام 38
- و) اقسام واقفیان دوران امام رضا علیه السلام 39
- ز) بزرگان و دانشمندان واقفی 41
- ح) بازگشت برخی از واقفیان از باور به وقف 43
- نتیجه گیری 45
- منابع 46
- روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام 48
- اشاره 48
- چکیده 48
- مناظره در اسلام و نقش آن در پیشبرد هدف ها 49
- دانش امام رضا علیه السلام 50
- روش های مورد استفاده امام رضا علیه السلام در مناظرات 53
- 1. استفاده از روش های عقلی و استدلالی 53
- 2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان 54
- 3. به کارگیری فصاحت در گفتار 55
- 4. تکریم طرف مناظره 56
- 5. تفویض مسؤلیت به تازه مسلمانان 58
- 6. عنایت به احکام الهی 58
- 7. استفاده از نیروی تصرف در امور طبیعی 59
- 8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف 60
- 9. داشتن سعه صدر 61
- 10. توجه به مقتضای جلسه مناظره 62
- 11. استناد به منابع قابل قبول طرف مناظره 62
- 12. آزادگی و روح علمی 65
- 13. تسلط، آرامش و انصاف 66
- نتیجه گیری 67
- منابع 69
- چکیده 71
- اشاره 71
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 71
- تشیع در ایران 72
- الف) امام در مسیر مرو 73
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 73
- اشاره 73
- ب) نقل حدیث در نیشابور 74
- اقدامات عملی امام برای تقویت تشیع در ایران 75
- اشاره 75
- ب) رفت و آمد شیعیان به محضر امام 76
- الف) تشکیل جلسات مناظره 76
- ج) نامه نگاری های امام 77
- د) پشتیبانی اقتصادی و کمک به مستمندان 77
- ه) پشتیبانی فرهنگی و تشویق شعرا 78
- الف) آثار و بناها 79
- ب) مهاجرت سادات 79
- اشاره 79
- آثار حضور امام در تقویت تشیع در ایران 79
- ج) قیام های سادات بر علیه خلافت جور 81
- منابع 83
- فرهنگ و آداب زیارت 85
- اشاره 85
- چکیده 85
- مقدمه 86
- 2. ضرورت و اهمیت 87
- 1. طرح مسأله 87
- کلیات 87
- ب) اهداف جزیی 88
- 3. اهداف 88
- الف) هدف کلی 88
- 4. پیشینه 88
- الف) فرهنگ 89
- 5. ساختار 89
- اشاره 89
- 1. تعاریف کاربردی 89
- اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت 89
- ب) ادب 91
- ج) زیارت 92
- د) زائر 93
- 2. پشینه تاریخی زیارت 93
- 3. فلسفه زیارت 95
- 4. نقش زیارت در بهداشت روانی 97
- اشاره 98
- فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام 98
- اشاره 98
- 1. آستانه سفر 98
- الف) اصول فرهنگی 99
- ب) شاخصه های ادب زیارت 100
- الف) اصول فرهنگی 102
- 2. هنگام ورود به حرم 102
- اشاره 102
- ب) اداب 106
- 3. پس از زیارت 118
- نتیجه گیری 118
- پیشنهاداتی به مسئولین فرهنگی 120
- اشاره 120
- پیشنهادات و راهکارها 120
- پیشنهاداتی به زائرین 121
- منابع 122
- چکیده 124
- اشاره 124
- زیارت حضرت رضا علیه السلام از دیدگاه اهل سنت 124
- سخن آغازین 125
- فضیلت زیارت 126
- 1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 126
- اشاره 126
- 2. در نگاه امام کاظم علیه السلام 127
- 3. در نگاه امام رضا علیه السلام 128
- 4. در نگاه امام جواد علیه السلام 129
- 5. در نگاه امام هادی علیه السلام 129
- زیارت اهل سنّت 130
- 1. قرن چهارم 130
- اشاره 130
- 2. قرن پنجم 132
- 3. قرن هشتم 136
- 4. قرن نهم 137
- 5. قرن دهم 137
- آستان حضرت علیه السلام 140
- اشاره 140
- 6. قرن چهاردهم 140
- 2. قرن هشتم 141
- 1. قرن سوم و چهارم 141
- سخن پایانی 143
- منابع 145
- سیمای امام رضا علیه السلام در اشعار شعرای شیعی معاصر آن حضرت 147
- اشاره 147
- چکیده 147
- مقدمه 148
- اشاره 151
- شعرای معاصر امام رضا علیه السلام 151
- 1. ابونواس 151
- 2. دعبل خُزاعی 154
- 3. ابراهیم بن عباس الصّولی 158
- نتیجه گیری 161
- منابع 162
- لیست مقالات رسیده به همایش 163
- لیست چکیده مقالات رسیده به همایش (اصل مقاله واصل نگردید) 167
مقدمه
اهل بیت علیهم السلام اصول کائنات و فروغ الهی و دریایی بخشنده اند، به خاطر آنها آدم به کرامت سجود فرشتگان مفتخر گشت. از مدرسه آنها اسرار وجود ظاهر شد. آنان روز قیامت امید مخلوقاتند. اگر شیوه زندگی آنان سرمشق و الگوی جوامع بشری قرار گیرد، بی گمان مشکلات اجتماعی واخلاقی که بشر کنونی با آنها دست به گریبان است از میان خواهد رفت.
شعر، بهترین ابزار رسانه آن روزگار بود که به سرعت زبان به زبان می گشت و همه جا منتشر می شد و آسان در خاطره ها نقش می بست. از این رو بعضی از شاعران تلاش می کنند تا با زبان رسای شعر حقانیت رهبران الهی و حقایق پنهان را به فرهنگ جامعه و شعور اجتماعی منتقل سازند و آن را در طول زمان جاودان نمایند.
تشویق های ائمه معصومین علیه السلام، بخاطر اثر بخشی عمیق شعر در دل انسان ها، همواره شعرای متعهد را وا می داشت که، درباره فضائل، مناقب و کرامات و منزلت رفیع آن بزرگواران شعر بسرایند.
امام رضا علیه السلام می فرمایند: «ما قال فینا مؤمن شعراً یمدحنا به الاّ بنی الله تعالی له مدینه فی الجنه أوسع من الدنیا سبع مرات...: (1) مؤمنی در مدح ما شعر نگفته مگر اینکه خداوند شهری در بهشت برای او بنا نموده، که هفت بار وسیع تر از دنیاست.»
علاوه بر حمایت امام رضا علیه السلام از حرکت فرهنگی در قالب شعر خود نیز شعر می سرودند از جمله:
اذا کنت فی خیر فلا تغترر به و لکن قل اللّهم سلم وتمم (2)
1- . شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ج2، ص15.
2- . علی محمد علی دخیل، الامام علی بن موسی الرضا، ص84.