زلال اندیشه رضوی: مجموعه مقالات برگزیده همایش صفحه 158

که از جای خویش حرکت نکند و بعد، صد دینار رضوی توسط خادم به سوی دعبل فرستاد. «دعبل»گفت: سوگند به خدا که من برای این نیامده و قصیده ام را به طمع کمکی نسروده ام. و کیسه دینارها را باز گرداند. امّا جامه ای از جامه های حضرت را در خواست نمود تا بدان تبرّک بجوید. حضرت رضا علیه السلام کیسه پول را با جامه ای بلند از خز برای او فرستاد و به خادم پیغام داد که به او بگوید، بزودی به کیسه زر محتاج می شوی، پس آن را نزد من باز نفرست. دعبل به فرمان امام، کیسه زر و جامه را گرفت.

دعبل در قصیده «ألا أیها القبر الغریب» در رثای امام چنین سروده است:

اَلا أیها القبرُ الغریبُ مَحَلُّهُ بطوسٍ، علیکَ السّاریاتُ هُتونُ

بِکَ العِلمُ والتقوی، بِک الحُلمُ والحِجی بِک الدینُ و الدنیا، وأنت ضمینُ

دعبل در این قصیده می گوید که امام رضا علیه السلام در خراسان غریب است و اشکها بر او ریزان و جاری است. و آن حضرت را معدن علم، تقوی، عقل و خرد، دین و دنیا می داند و به عنوان ضامن و کفیل معرفی می کند.

3. ابراهیم بن عباس الصّولی

شاعر و نویسنده ایرانی تبار که در سال 176 در بغداد به دنیا آمد و رشد کرد و سال 243 در سامرا از دنیا رفت. او مدّاح اهل بیت بود و به تشیع گرایش داشت و در مدح امام رضا علیه السلام اشعار عالی سرود. از آثار او دیوان شعر، دیوان رسائل و کتاب های العطر، الطبیخ و الدوله را می توان نام برد. (1)

هارون بن عبدالله مهلّبی نقل می کند: هنگامی که امام رضا علیه السلام به ولایت عهدی برگزیده شد، ابراهیم بن عباس نزد امام رفت و چنین سرود:

ازالت عناء القلب بعد التَجلُّدِ مصارعُ اولادِ النبی محمّدُ

شاعر در مطلع این قصیده ذکر می کند که مصایب اوّلاد پیامبر صلی الله علیه و آله