زلال اندیشه رضوی: مجموعه مقالات برگزیده همایش صفحه 17

امام رضا علیه السلام در تأیید این مطلب که صفات خداوند مانند قدرت، عین ذات او است در پاسخ این سئوال که: «خلق الله اشیاء بالقدره ام بغیر القدره؟ فرمود: این عقیده که خداوند، مخلوقات را به وسیله قدرت آفریده است درست نیست و مستلزم شرک است: «اذا قلت خلق الاشیاء بالقدره فکانک قد جعلت القدره شیئاً غیره و جعلتها آله له بها خلق الاشیاء وهذا شرک: (1) آنگاه که بگویی خدا اشیا را به وسیله قدرت خود آفرید، گویا قدرت خدا را چیزی جدای از خدا دانستی و آن را آلتی در دست خدا دانستی که به وسیله آن، موجودات را آفریده است و این شرک است».

آن حضرت در جایی دیگر می فرماید: حق آن است که صفات خداوند مانند علم، قدرت، حیات و نیز قدیم، سمیع و بصیر بودن خدا عین ذات اوست و با او عینیّت و وحدت دارد. (2) و سپس می فرماید: اگر کسی این عقیده را داشته باشد که خداوند بزرگ، قادر به قدرت، زنده به حیات، قدیم به قدمت، سمیع به سمع و بصیر به بصر است، گویی به خدائی دیگر قائل است و این شرک است و هر کس این عقیده شرک آلود را داشته باشد از ولایت ما بیرون است: «من قال بذلک ودان به فقد اتّخذ مع الله آلهه أخری و لیس من ولایتنا علی شی.» (3)

4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم

از جمله موضوعاتی که امام رضا علیه السلام از ابزار عقل بهره گرفته و آن را در اثبات آن موضوع به کار برده است، موضوع حدوث عالم است. آن

2- شیخ صدوق، التوحید، ص139؛ طبرسی، الاحتجاج ج2 ص140؛ علاّمه مجلسی، بحارالانوار، ج54، ص47.