خدایی معتقد نبودند، از روش عقلی و استدلال بهره می جستند. همین طور با اهل کتاب از طریق استدلال عقلی و بر اساس مشترکات دینی به رفع اشکالات و به اثبات حقانیت اسلام می پرداختند، زیرا بدون تعقل نمی توان تناقضات بین ادیان را رفع کرد.
امّا بیش از همه در مناظره با عمران صابئی، امام علیه السلام با استدلال های عقلی تمام راه های گریز را بر او بست و او را تسلیم نمود. علاّمه محمّد تقی جعفری، می فرماید: «مناظره عمران صابئی حاوی مهم ترین و مبهم ترین سئوال های حکمت درباره عقل متعالی است که عقول محققان را هنگام تفکر در آن، خسته می کند.» (1)
روش عقلی و استدلال در مناظرات علمی و حتی گفتگوی بین الادیانی، روشی ویژه است که ما نیز می توانیم با استفاده از آسان تر به نتیجه برسیم. باید دانست که با توجه به حجیت عقل در همه ادیان، بهره جویی از این روش ما را در رسیدن به نتیجه ای واحد، یاری می رساند.
2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان
آنچه در مناظره می تواند باعث نتیجه بخشی باشد، توجه به اصول مشترک بین ادیان است. اگر بخواهیم در گفتگو و مناظره به دنبال موارد اختلافی باشیم و هرکس نظر خود را بیان کند و در صدد تأیید آن باشد، هرگز گفتگو به نتیجه نخواهد رسید. رفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این راستا را بنگرید: ((قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمهٍ سواءٍ بیننا وبینکم الاّ نعبد إلاّ الله ولا نشرکُ به شیئاً ولا یتّخذ بعضنا بعضاً ارباباً من دونِ الله...: (2) بگو ای اهل کتاب!
1- . قرشی، محمد باقرشریف، پژوهشی دقیق در زندگانی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام، ترجمه سید محمد صالحی، ج1، ص172.
2- . آل عمران/64.