زلال اندیشه رضوی: مجموعه مقالات برگزیده همایش صفحه 6

خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام

اشاره

رضا وطن دوست (1)

چکیده

شناخت حقایق و مراتب هستی از طریق وحی و الهام درونی امکان پذیر است و یا از راه برهان و استدلال منطقی. قرآن و دیگر آموزه های اسلامی بیانگر این واقعیت است که هر گفتار و باوری زمانی واقعیت می یابد که مستند به وحی و یا عقل باشد، و حتی گاه شرایط به گونه ای رقم می خورد که تنها معیار قابل قبول در اثبات حقایقی همچون اثبات صانع، توحید، معاد و مانند آن عقل است، زیرا نمی توان با وحی آنچه را که مربوط به آن است اثبات کرد، چه, در این صورت محال منطقی و دور لازم می آید. از این رو آنگاه که قرآن کریم از آیات الهی، آفرینش و مسائل اعتقادی سخن به میان می آورد، همگان را به تفکر و تعقل وا می دارد که منظور، همان تفکر منطقی است. بنابراین، عقل چراغی فروزان است که می توان به کمک آن، فراسوی بشریت را روشن کرد و همگان را بدان رهنمون ساخت.

امام رضا علیه السلام با توجه به نقش این موهبت الهی و کاربرد آن در استدلال های منطقی و امور نظری، با استفاده از آن به عنوان ابزاری کارآمد در عرصه مباحث علمی و کلامی، به پاسخگویی شبهات و انحرافات فکری و عقیدتی پرداخت و برای اثبات برخی حقایق و مجاب نمودن مخاطبان