- درآمد 1
- خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام 6
- اشاره 6
- چکیده 6
- مقدمه 7
- جایگاه عقل در کلام امام رضا علیه السلام 9
- تجلی عقل در مناظرات کلامی امام رضا علیه السلام 11
- امام رضا علیه السلام و به کار گیری عقل در امور نظری 12
- 1. عقل و استناد حدوث اراده به امر بدیهی 12
- اشاره 12
- 2. عقل و نفی وجود ذاتی ما سوی الله 13
- 3. کاربرد عقل در اثبات توحید صفاتی 15
- 4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم 17
- 5. کار برد عقل در توحید افعالی و نفی جبر و تفویض 19
- جمع بندی و نتیجه گیری 22
- منابع 23
- اشاره 24
- امام رضا علیه السلام در برابر اهل حدیث، معتزله و واقفیان 24
- مقدمه 24
- اشاره 24
- چکیده 24
- د) غموض و دشواری مسأله 25
- 1. اسباب پیدایش فرقه ها و مذاهب در میان مسلمانان 25
- ج) امیال و هواهای نفسانی 25
- اشاره 25
- الف) خلأ رهبری 25
- ب) فتوحات اسلامی 25
- ه) تقلید از گذشتگان 25
- ب) تلاش برای بی پایه نشان دادن تشیع 26
- 2. اسباب پیدایش فرقه ها در میان شیعیان 26
- اشاره 26
- اختلاف در شرایط امام 26
- ج) بزرگ نمائی اختلافات 26
- الف) تفرقه پراکنی 26
- اشاره 27
- نمایی از عصر امام رضا علیه السلام 27
- 1. امام رضا علیه السلام و معتزله 28
- الف) پیدایی معتزله 28
- ج) اصول عقاید معتزله 29
- ب) پویایی معتزله 29
- د) امام رضا علیه السلام، معتزله و مسأله خَلق قرآن 30
- 2. امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 31
- الف) اهل حدیث چه کسانی هستند؟ 31
- ب) امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 32
- 3. امام رضا علیه السلام و دانشمندان برجسته ادیان مختلف 33
- 4. امام رضا علیه السلام و واقفیان 34
- اشاره 34
- ب) وقف سیاسی و اعتقادی 35
- الف) توضیح اندیشه وقف 35
- ج) انگیزه های وقف 36
- د)اندیشه وقف در دوره های مختلف 37
- ه) دلایل و نصوص بر امامت امام رضا علیه السلام 38
- و) اقسام واقفیان دوران امام رضا علیه السلام 39
- ز) بزرگان و دانشمندان واقفی 41
- ح) بازگشت برخی از واقفیان از باور به وقف 43
- نتیجه گیری 45
- منابع 46
- چکیده 48
- اشاره 48
- روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام 48
- مناظره در اسلام و نقش آن در پیشبرد هدف ها 49
- دانش امام رضا علیه السلام 50
- 1. استفاده از روش های عقلی و استدلالی 53
- روش های مورد استفاده امام رضا علیه السلام در مناظرات 53
- 2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان 54
- 3. به کارگیری فصاحت در گفتار 55
- 4. تکریم طرف مناظره 56
- 5. تفویض مسؤلیت به تازه مسلمانان 58
- 6. عنایت به احکام الهی 58
- 7. استفاده از نیروی تصرف در امور طبیعی 59
- 8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف 60
- 9. داشتن سعه صدر 61
- 10. توجه به مقتضای جلسه مناظره 62
- 11. استناد به منابع قابل قبول طرف مناظره 62
- 12. آزادگی و روح علمی 65
- 13. تسلط، آرامش و انصاف 66
- نتیجه گیری 67
- منابع 69
- چکیده 71
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 71
- اشاره 71
- تشیع در ایران 72
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 73
- اشاره 73
- الف) امام در مسیر مرو 73
- ب) نقل حدیث در نیشابور 74
- اشاره 75
- اقدامات عملی امام برای تقویت تشیع در ایران 75
- الف) تشکیل جلسات مناظره 76
- ب) رفت و آمد شیعیان به محضر امام 76
- د) پشتیبانی اقتصادی و کمک به مستمندان 77
- ج) نامه نگاری های امام 77
- ه) پشتیبانی فرهنگی و تشویق شعرا 78
- آثار حضور امام در تقویت تشیع در ایران 79
- اشاره 79
- الف) آثار و بناها 79
- ب) مهاجرت سادات 79
- ج) قیام های سادات بر علیه خلافت جور 81
- منابع 83
- فرهنگ و آداب زیارت 85
- چکیده 85
- اشاره 85
- مقدمه 86
- 2. ضرورت و اهمیت 87
- کلیات 87
- 1. طرح مسأله 87
- الف) هدف کلی 88
- 3. اهداف 88
- 4. پیشینه 88
- ب) اهداف جزیی 88
- اشاره 89
- 5. ساختار 89
- الف) فرهنگ 89
- 1. تعاریف کاربردی 89
- اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت 89
- ب) ادب 91
- ج) زیارت 92
- 2. پشینه تاریخی زیارت 93
- د) زائر 93
- 3. فلسفه زیارت 95
- 4. نقش زیارت در بهداشت روانی 97
- اشاره 98
- 1. آستانه سفر 98
- اشاره 98
- فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام 98
- الف) اصول فرهنگی 99
- ب) شاخصه های ادب زیارت 100
- الف) اصول فرهنگی 102
- اشاره 102
- 2. هنگام ورود به حرم 102
- ب) اداب 106
- نتیجه گیری 118
- 3. پس از زیارت 118
- اشاره 120
- پیشنهادات و راهکارها 120
- پیشنهاداتی به مسئولین فرهنگی 120
- پیشنهاداتی به زائرین 121
- منابع 122
- اشاره 124
- چکیده 124
- زیارت حضرت رضا علیه السلام از دیدگاه اهل سنت 124
- سخن آغازین 125
- فضیلت زیارت 126
- 1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 126
- اشاره 126
- 2. در نگاه امام کاظم علیه السلام 127
- 3. در نگاه امام رضا علیه السلام 128
- 4. در نگاه امام جواد علیه السلام 129
- 5. در نگاه امام هادی علیه السلام 129
- اشاره 130
- 1. قرن چهارم 130
- زیارت اهل سنّت 130
- 2. قرن پنجم 132
- 3. قرن هشتم 136
- 5. قرن دهم 137
- 4. قرن نهم 137
- آستان حضرت علیه السلام 140
- 6. قرن چهاردهم 140
- اشاره 140
- 2. قرن هشتم 141
- 1. قرن سوم و چهارم 141
- سخن پایانی 143
- منابع 145
- چکیده 147
- اشاره 147
- سیمای امام رضا علیه السلام در اشعار شعرای شیعی معاصر آن حضرت 147
- مقدمه 148
- 1. ابونواس 151
- شعرای معاصر امام رضا علیه السلام 151
- اشاره 151
- 2. دعبل خُزاعی 154
- 3. ابراهیم بن عباس الصّولی 158
- نتیجه گیری 161
- منابع 162
- لیست مقالات رسیده به همایش 163
- لیست چکیده مقالات رسیده به همایش (اصل مقاله واصل نگردید) 167
در این هنگام امام به دو تصویر شیر روی پرده اشاره فرمود: «این فاجر را دریابید!»
شیرها ناگهان زنده شده، حمله آوردند و او را پاره پاره کردند و گوشت و استخوان او را چنان خوردند که اثری از او باقی نماند.» (1)
در مناظره و گفتگویی که بین آن حضرت و ابواسماعیل سندی رخ داد؛ ابواسماعیل چون عربی نمی دانست در ابتدا به زبان سندی با ایشان احوال پرسی می کند، امام هم به زبان سندی جواب می دهد سپس با زبان سندی با وی به گفتگو می نشیند. در آخر مناظره ابواسماعیل به ایشان می گوید من عربی نمی دانم از خداوند بخواهید آن را به من الهام کند تا با اهل آن با زبان خودشان گفتگو کنم. در این هنگام حضرت رضا علیه السلام دست خودشان را بر لب های ابواسماعیل کشیدند و او زبان عربی را یاد گرفت. (2)
8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف
در گفتگوی بین امام و فضل بن سهل، فضل پرسید: روز زود آفریده شده است یا شب؟ امام جواب می دهد: از روی قرآن جواب می خواهی یا از روی حساب؟ فضل می گوید: هر دو؛ امام با توجه به علم نجوم ثابت می کند که روز پیش از شب است و بعد از آن با خواندن آیه ((لا الشمس ینبغی لها أن تدرک القمر و لا اللیل سابق النهار)) (3) به اثبات نقلی آن می پردازد. (4)
هم چنین در مناظره آن حضرت با عمران صابئی، عمران از آن حضرت درباره اعضای فیزیکی انسان که از بحث های پیچیده در علم پزشکی است و نیز
1- . عطاردی، عزیزالله، اخبار و آثار حضرت امام رضا، ص146-150؛ خاتمی، سید عباس، احوال ثامن الحجج، ص148-150.
2- . همان، ص620.
3- . یس/40.
4- . مغنیه، جواد، شخصیت حضرت رضا علیه السلام و موسی الکاظم علیه السلام، ترجمه سیدجعفر غضبان، ص122.