زلال اندیشه رضوی: مجموعه مقالات برگزیده همایش صفحه 67

سخن علمی می گفت و استدلال درستی داشت، ضمن تأیید آن، او را تشویق و ترغیب می کرد. از این برتر گاه به انصاف وی نیز اقرار می کرد. یعنی می فرمود: انصاف به خرج دادی. (1)

نتیجه گیری

از منش و روش های امام رضا علیه السلام در مناظرات و بحث-هایشان، می توان نکاتی را استنباط کرد، از آن میان است:

اسلام دین آزادی و آزادگی است و هیچ کس را به فکر و عقیده خاصی ملزم نمی کند.

اسلام، به ویژه مکتب امامت و ولایت، مکتب دانش، عقل و استدلال است و بر علم و منطق استوار است.

اسلام از شنیدن سخن نظر دیگران و مخالفان ابا ندارد. بلکه آنها را به مباحثه و تبادل فکر و اندیشه دعوت کرده و به طور اساسی، از تفکر و تعقل و استدلال استقبال می کند.

ظرفیت و استعداد علمی در آموزه های دینی به حدّی است که همواره می تواند پاسخگوی سئوال ها و ابهامات بشر باشد و همیشه جلودار قافله علم و منطق است.

علاوه بر استدلال با عمل و رفتار توحیدی می توان مردم را به حق دعوت نمود و بستر انتقال اعتقادات را فراهم کرد. بدان معنا که تنها عقل و آگاهی انسان نیست که باید در پذیرش حقیقت قانع شود، بلکه در حقیقت جوئی باید عواطف و سایر امکانات وجودی آدمی نیز مورد توجه قرار گیرد. این نکته امروزه در میان مباحث جدید معرفتی نیز مورد توجه بسیاری