- درآمد 1
- چکیده 6
- خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام 6
- اشاره 6
- مقدمه 7
- جایگاه عقل در کلام امام رضا علیه السلام 9
- تجلی عقل در مناظرات کلامی امام رضا علیه السلام 11
- اشاره 12
- امام رضا علیه السلام و به کار گیری عقل در امور نظری 12
- 1. عقل و استناد حدوث اراده به امر بدیهی 12
- 2. عقل و نفی وجود ذاتی ما سوی الله 13
- 3. کاربرد عقل در اثبات توحید صفاتی 15
- 4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم 17
- 5. کار برد عقل در توحید افعالی و نفی جبر و تفویض 19
- جمع بندی و نتیجه گیری 22
- منابع 23
- مقدمه 24
- چکیده 24
- امام رضا علیه السلام در برابر اهل حدیث، معتزله و واقفیان 24
- اشاره 24
- اشاره 24
- 1. اسباب پیدایش فرقه ها و مذاهب در میان مسلمانان 25
- الف) خلأ رهبری 25
- ب) فتوحات اسلامی 25
- د) غموض و دشواری مسأله 25
- ج) امیال و هواهای نفسانی 25
- ه) تقلید از گذشتگان 25
- اشاره 25
- 2. اسباب پیدایش فرقه ها در میان شیعیان 26
- اشاره 26
- اختلاف در شرایط امام 26
- الف) تفرقه پراکنی 26
- ج) بزرگ نمائی اختلافات 26
- ب) تلاش برای بی پایه نشان دادن تشیع 26
- اشاره 27
- نمایی از عصر امام رضا علیه السلام 27
- 1. امام رضا علیه السلام و معتزله 28
- الف) پیدایی معتزله 28
- ج) اصول عقاید معتزله 29
- ب) پویایی معتزله 29
- د) امام رضا علیه السلام، معتزله و مسأله خَلق قرآن 30
- الف) اهل حدیث چه کسانی هستند؟ 31
- 2. امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 31
- ب) امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 32
- 3. امام رضا علیه السلام و دانشمندان برجسته ادیان مختلف 33
- 4. امام رضا علیه السلام و واقفیان 34
- اشاره 34
- الف) توضیح اندیشه وقف 35
- ب) وقف سیاسی و اعتقادی 35
- ج) انگیزه های وقف 36
- د)اندیشه وقف در دوره های مختلف 37
- ه) دلایل و نصوص بر امامت امام رضا علیه السلام 38
- و) اقسام واقفیان دوران امام رضا علیه السلام 39
- ز) بزرگان و دانشمندان واقفی 41
- ح) بازگشت برخی از واقفیان از باور به وقف 43
- نتیجه گیری 45
- منابع 46
- اشاره 48
- روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام 48
- چکیده 48
- مناظره در اسلام و نقش آن در پیشبرد هدف ها 49
- دانش امام رضا علیه السلام 50
- 1. استفاده از روش های عقلی و استدلالی 53
- روش های مورد استفاده امام رضا علیه السلام در مناظرات 53
- 2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان 54
- 3. به کارگیری فصاحت در گفتار 55
- 4. تکریم طرف مناظره 56
- 6. عنایت به احکام الهی 58
- 5. تفویض مسؤلیت به تازه مسلمانان 58
- 7. استفاده از نیروی تصرف در امور طبیعی 59
- 8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف 60
- 9. داشتن سعه صدر 61
- 10. توجه به مقتضای جلسه مناظره 62
- 11. استناد به منابع قابل قبول طرف مناظره 62
- 12. آزادگی و روح علمی 65
- 13. تسلط، آرامش و انصاف 66
- نتیجه گیری 67
- منابع 69
- چکیده 71
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 71
- اشاره 71
- تشیع در ایران 72
- الف) امام در مسیر مرو 73
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 73
- اشاره 73
- ب) نقل حدیث در نیشابور 74
- اقدامات عملی امام برای تقویت تشیع در ایران 75
- اشاره 75
- ب) رفت و آمد شیعیان به محضر امام 76
- الف) تشکیل جلسات مناظره 76
- ج) نامه نگاری های امام 77
- د) پشتیبانی اقتصادی و کمک به مستمندان 77
- ه) پشتیبانی فرهنگی و تشویق شعرا 78
- الف) آثار و بناها 79
- اشاره 79
- ب) مهاجرت سادات 79
- آثار حضور امام در تقویت تشیع در ایران 79
- ج) قیام های سادات بر علیه خلافت جور 81
- منابع 83
- اشاره 85
- چکیده 85
- فرهنگ و آداب زیارت 85
- مقدمه 86
- 2. ضرورت و اهمیت 87
- 1. طرح مسأله 87
- کلیات 87
- ب) اهداف جزیی 88
- 3. اهداف 88
- الف) هدف کلی 88
- 4. پیشینه 88
- الف) فرهنگ 89
- 5. ساختار 89
- 1. تعاریف کاربردی 89
- اشاره 89
- اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت 89
- ب) ادب 91
- ج) زیارت 92
- د) زائر 93
- 2. پشینه تاریخی زیارت 93
- 3. فلسفه زیارت 95
- 4. نقش زیارت در بهداشت روانی 97
- اشاره 98
- فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام 98
- اشاره 98
- 1. آستانه سفر 98
- الف) اصول فرهنگی 99
- ب) شاخصه های ادب زیارت 100
- 2. هنگام ورود به حرم 102
- الف) اصول فرهنگی 102
- اشاره 102
- ب) اداب 106
- 3. پس از زیارت 118
- نتیجه گیری 118
- اشاره 120
- پیشنهاداتی به مسئولین فرهنگی 120
- پیشنهادات و راهکارها 120
- پیشنهاداتی به زائرین 121
- منابع 122
- اشاره 124
- چکیده 124
- زیارت حضرت رضا علیه السلام از دیدگاه اهل سنت 124
- سخن آغازین 125
- 1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 126
- فضیلت زیارت 126
- اشاره 126
- 2. در نگاه امام کاظم علیه السلام 127
- 3. در نگاه امام رضا علیه السلام 128
- 4. در نگاه امام جواد علیه السلام 129
- 5. در نگاه امام هادی علیه السلام 129
- زیارت اهل سنّت 130
- 1. قرن چهارم 130
- اشاره 130
- 2. قرن پنجم 132
- 3. قرن هشتم 136
- 4. قرن نهم 137
- 5. قرن دهم 137
- آستان حضرت علیه السلام 140
- اشاره 140
- 6. قرن چهاردهم 140
- 1. قرن سوم و چهارم 141
- 2. قرن هشتم 141
- سخن پایانی 143
- منابع 145
- سیمای امام رضا علیه السلام در اشعار شعرای شیعی معاصر آن حضرت 147
- اشاره 147
- چکیده 147
- مقدمه 148
- شعرای معاصر امام رضا علیه السلام 151
- 1. ابونواس 151
- اشاره 151
- 2. دعبل خُزاعی 154
- 3. ابراهیم بن عباس الصّولی 158
- نتیجه گیری 161
- منابع 162
- لیست مقالات رسیده به همایش 163
- لیست چکیده مقالات رسیده به همایش (اصل مقاله واصل نگردید) 167
نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران
اشاره
کریم حسنی (1)
چکیده
حضرت رضا علیه السلام، هشتمین پیشوای شیعیان، همزمان با شروع قرن سوم هجری، وارد ایران شدند. ایران از سال 12ق. فتوحات اسلامی در آن شروع گشت و همزمان، به خصوص در دوران خلافت علی علیه السلام، انس گرفتن مردم با خاندان آل بیت علیهم السلام و تشیع در این سرزمین نفوذ یافت. مناطقی مثل مداین، قم و خراسان اوّلین مناطقی بودند که در همان سده اوّل هجری به تشیع گرایش پیدا کردند. تا قرن چهارم حکومت آل بویه و نهضت های متعدد علویان در ایران به وقوع پیوست و تعداد زیادی از سادات علوی از شاخه حسنی و حسینی برای در امان ماندن از ظلم و جور خلفای اموی و عباسی به ایران مهاجرت کردند، و باعث گسترش هرچه بیشتر تشیع در ایران شدند.
سوال اصلی نوشته این است که «آیا امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران نقش داشته است؟ چگونه؟»
فرضیه بر این است «امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران نقش داشته و وضعیت شیعیان در زمان ایشان مطلوب و رو به گسترش نهاده است.»
کلید واژه ها: امام رضا، تشیع، ایران، سادات، علویان.
1- . کارشناسی ارشد «karimzanganli@jmail.com»