زلال اندیشه رضوی: مجموعه مقالات برگزیده همایش صفحه 85

فرهنگ و آداب زیارت

اشاره

علیرضا کتانی - سارا امجدی

چکیده

بی شک برای انجام هر کاری آدابی است که با رعایت آن، ارزش, میزان تاثیرگذاری و ماندگاری آن بیشتر خواهد شد؛ این ملاک، هم در امور مادّی و طبیعی در زندگی انسان صادق است و هم در امور معنوی و فرا طبیعی، چرا که در اینگونه امور ضرورت بیشتری دارد و از این رو برای حقایق دینی ضمن تبیین و تفسیر آن، اسرار و احکامی ذکر می کنند و آداب و اصول فرهنگی- اخلاقی نیز بر می شمارند؛ و زیارت نیز به عنوان امری معنوی که در حقیقت نوعی هجرت است و زائردر واقع مهاجر به سوی خدا و اوّلیای او است، از این قاعده مستثنی نیست و آنان که با رعایت حدود وآداب و فرهنگ رفتاری مناسب به زیارت می روند، بهره ای بیشتر و لذتی افزون تر می برند و عقل و قلب خود را متوجه حریم و ساحت امام نموده ضمن اینکه در رعایت این فرهنگ شایسته و آداب، لطایف و دقایقی نهفته است که با توجه به آن ابواب دیگری از علوم و معارف برای زائر گشوده می شود.

این مقاله بر آن است تا با تحلیلی از فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام پس از بیان کلیات و اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت به بررسی این مسأله به شکل تفصیلی بپردازد و ابعاد این امر را در سه مرحله آستانه سفر، هنگام ورود به حرم و پس از زیارت مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. همچنین نویسندگان علاوه بر تحلیل مسائل فوق، در پایان به ارائه نتیجه گیری و راهکارهایی در این زمینه پرداخته اند.

واژگان کلیدی: فرهنگ، ادب، زیارت، زائر، امام رضا علیه السلام .