- درآمد 1
- خردورزی در اندیشه کلامی امام رضا علیه السلام 6
- اشاره 6
- چکیده 6
- مقدمه 7
- جایگاه عقل در کلام امام رضا علیه السلام 9
- تجلی عقل در مناظرات کلامی امام رضا علیه السلام 11
- امام رضا علیه السلام و به کار گیری عقل در امور نظری 12
- 1. عقل و استناد حدوث اراده به امر بدیهی 12
- اشاره 12
- 2. عقل و نفی وجود ذاتی ما سوی الله 13
- 3. کاربرد عقل در اثبات توحید صفاتی 15
- 4. کاربرد عقل در اثبات حدوث عالم 17
- 5. کار برد عقل در توحید افعالی و نفی جبر و تفویض 19
- جمع بندی و نتیجه گیری 22
- منابع 23
- اشاره 24
- مقدمه 24
- اشاره 24
- چکیده 24
- امام رضا علیه السلام در برابر اهل حدیث، معتزله و واقفیان 24
- د) غموض و دشواری مسأله 25
- ب) فتوحات اسلامی 25
- ج) امیال و هواهای نفسانی 25
- 1. اسباب پیدایش فرقه ها و مذاهب در میان مسلمانان 25
- الف) خلأ رهبری 25
- اشاره 25
- ه) تقلید از گذشتگان 25
- اشاره 26
- الف) تفرقه پراکنی 26
- ج) بزرگ نمائی اختلافات 26
- ب) تلاش برای بی پایه نشان دادن تشیع 26
- 2. اسباب پیدایش فرقه ها در میان شیعیان 26
- اختلاف در شرایط امام 26
- اشاره 27
- نمایی از عصر امام رضا علیه السلام 27
- 1. امام رضا علیه السلام و معتزله 28
- الف) پیدایی معتزله 28
- ج) اصول عقاید معتزله 29
- ب) پویایی معتزله 29
- د) امام رضا علیه السلام، معتزله و مسأله خَلق قرآن 30
- الف) اهل حدیث چه کسانی هستند؟ 31
- 2. امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 31
- ب) امام رضا علیه السلام و اهل حدیث 32
- 3. امام رضا علیه السلام و دانشمندان برجسته ادیان مختلف 33
- 4. امام رضا علیه السلام و واقفیان 34
- اشاره 34
- ب) وقف سیاسی و اعتقادی 35
- الف) توضیح اندیشه وقف 35
- ج) انگیزه های وقف 36
- د)اندیشه وقف در دوره های مختلف 37
- ه) دلایل و نصوص بر امامت امام رضا علیه السلام 38
- و) اقسام واقفیان دوران امام رضا علیه السلام 39
- ز) بزرگان و دانشمندان واقفی 41
- ح) بازگشت برخی از واقفیان از باور به وقف 43
- نتیجه گیری 45
- منابع 46
- روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام 48
- اشاره 48
- چکیده 48
- مناظره در اسلام و نقش آن در پیشبرد هدف ها 49
- دانش امام رضا علیه السلام 50
- 1. استفاده از روش های عقلی و استدلالی 53
- روش های مورد استفاده امام رضا علیه السلام در مناظرات 53
- 2. تکیه بر اصول مشترک بین ادیان 54
- 3. به کارگیری فصاحت در گفتار 55
- 4. تکریم طرف مناظره 56
- 6. عنایت به احکام الهی 58
- 5. تفویض مسؤلیت به تازه مسلمانان 58
- 7. استفاده از نیروی تصرف در امور طبیعی 59
- 8. تسلط بر علوم و زبان های مختلف 60
- 9. داشتن سعه صدر 61
- 11. استناد به منابع قابل قبول طرف مناظره 62
- 10. توجه به مقتضای جلسه مناظره 62
- 12. آزادگی و روح علمی 65
- 13. تسلط، آرامش و انصاف 66
- نتیجه گیری 67
- منابع 69
- چکیده 71
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 71
- اشاره 71
- تشیع در ایران 72
- الف) امام در مسیر مرو 73
- اشاره 73
- نقش امام رضا علیه السلام در ارتقاء و تقویت تشیع در ایران 73
- ب) نقل حدیث در نیشابور 74
- اقدامات عملی امام برای تقویت تشیع در ایران 75
- اشاره 75
- ب) رفت و آمد شیعیان به محضر امام 76
- الف) تشکیل جلسات مناظره 76
- د) پشتیبانی اقتصادی و کمک به مستمندان 77
- ج) نامه نگاری های امام 77
- ه) پشتیبانی فرهنگی و تشویق شعرا 78
- ب) مهاجرت سادات 79
- اشاره 79
- الف) آثار و بناها 79
- آثار حضور امام در تقویت تشیع در ایران 79
- ج) قیام های سادات بر علیه خلافت جور 81
- منابع 83
- چکیده 85
- فرهنگ و آداب زیارت 85
- اشاره 85
- مقدمه 86
- کلیات 87
- 2. ضرورت و اهمیت 87
- 1. طرح مسأله 87
- 4. پیشینه 88
- الف) هدف کلی 88
- 3. اهداف 88
- ب) اهداف جزیی 88
- اشاره 89
- الف) فرهنگ 89
- 5. ساختار 89
- اشاراتی پیرامون فرهنگ، ادب و زیارت 89
- 1. تعاریف کاربردی 89
- ب) ادب 91
- ج) زیارت 92
- 2. پشینه تاریخی زیارت 93
- د) زائر 93
- 3. فلسفه زیارت 95
- 4. نقش زیارت در بهداشت روانی 97
- 1. آستانه سفر 98
- اشاره 98
- اشاره 98
- فرهنگ و ادب زیارت امام رضا علیه السلام 98
- الف) اصول فرهنگی 99
- ب) شاخصه های ادب زیارت 100
- اشاره 102
- الف) اصول فرهنگی 102
- 2. هنگام ورود به حرم 102
- ب) اداب 106
- نتیجه گیری 118
- 3. پس از زیارت 118
- پیشنهادات و راهکارها 120
- اشاره 120
- پیشنهاداتی به مسئولین فرهنگی 120
- پیشنهاداتی به زائرین 121
- منابع 122
- زیارت حضرت رضا علیه السلام از دیدگاه اهل سنت 124
- چکیده 124
- اشاره 124
- سخن آغازین 125
- فضیلت زیارت 126
- 1. در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 126
- اشاره 126
- 2. در نگاه امام کاظم علیه السلام 127
- 3. در نگاه امام رضا علیه السلام 128
- 5. در نگاه امام هادی علیه السلام 129
- 4. در نگاه امام جواد علیه السلام 129
- اشاره 130
- 1. قرن چهارم 130
- زیارت اهل سنّت 130
- 2. قرن پنجم 132
- 3. قرن هشتم 136
- 5. قرن دهم 137
- 4. قرن نهم 137
- آستان حضرت علیه السلام 140
- اشاره 140
- 6. قرن چهاردهم 140
- 1. قرن سوم و چهارم 141
- 2. قرن هشتم 141
- سخن پایانی 143
- منابع 145
- چکیده 147
- اشاره 147
- سیمای امام رضا علیه السلام در اشعار شعرای شیعی معاصر آن حضرت 147
- مقدمه 148
- اشاره 151
- 1. ابونواس 151
- شعرای معاصر امام رضا علیه السلام 151
- 2. دعبل خُزاعی 154
- 3. ابراهیم بن عباس الصّولی 158
- نتیجه گیری 161
- منابع 162
- لیست مقالات رسیده به همایش 163
- لیست چکیده مقالات رسیده به همایش (اصل مقاله واصل نگردید) 167
زیارت و دیدار قبرها رفتید و قبور مردگان خود را برشمردید.» (1)
بنابراین چون چنین سابقه زشتی در میان اقوام عرب وجود داشته و آنها دارای چنین روش نامناسبی بوده اند، رسول خدا آنان را از زیارت قبور منع کرده بود. امّا بعداً دید که جامعه رو به تربیت است و آثار سوء زمان جاهلیت از بین رفته، امر به زیارت کرده که اقل مراتب امر مباح بودن است. (2)
پس زیارت قبور در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله کاملا مباح بوده است. چون معنای امر بعد از نهی، حداقل اباحه عمل خواهد بود. به خاطر این که امر لاحق موجب نسخ نهی سابق می گردد، به همین لحاظ اقوال فقهای اهل سنت در این مساله مختلف شده و بین حرمت مطلق، وجوب مطلق و اباحه موکّد دور می زند. (3)
3. فلسفه زیارت
محبوب ترین بندگان نزد خداوند همان انسان های کامل و برگزیدگانی هستند که قله های بلند تقوا و فضیلت را بوجود آورده اند. چهارده نور مقدسی که به انسان و فرشتگان پرستش ذات باری تعالی را آموختند، معصومانی که خداوند ایشان را از هر لغزش، اشتباه، خطا، نادرستی و... پاک و دورنگاه داشته است. محبت ورزیدن به این وجودهای مبارک یک دستور الهی است و نیز کسی که آنها را دوست بدارد، خدا را دوست داشته و دشمنان آنان را در ردیف دشمنان خداوند هستند. (4)
خداوند خطاب به حضرت آدم می فرماید: «اهل بیت پیامبر بهترین مخلوقات من می باشند که به سبب وجود آنان به بندگان ثواب و عقاب داده می شود و باید در درگاه من به آنان توسل جست و هرگاه به تو ابتلائات
1- . ناصر مکارم شیرازی، تفسیرنمونه، ج27، ص276.
2- . محمد عبدالرووف المناوی، فیض القدیر، ج5، ص71.
3- . تحفه الاحوذی بشرح جامع الترمذی، ج4، ص136.
4- . شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، فرازی از زیارت جامعه کبیره.