اوضاع طبیعی و انسانی قیامت از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 168

(326) اوضاع طبيعي و انساني قيامت

تاريكي زمين زايـــل گـــردد!

«وَ اَشْـــرَقَـــتِ الاَْرْضُ بِنُــــورِ رَبِّــها...»

«و زمين به‌نور پروردگارش روشن مي‌شود!» (69 / زمر)

نشـانـه 35 ـ روشن شـدن زمين با نـور پروردگار

«وَ اَشْرَقَتِ الاَْرْضُ بِنُورِ رَبِّها...،» اشراق الارض به معناي نوراني شدن زمين است.

1-الميــــــــزان ج:18 ص:208 .

تاريكي زمين زايل گردد (327)

بعيد نيست مراد از اشراق زمين به نور پروردگارش آن حالتي باشد، كه از خصايص روز قيامت است، از قبيل كنار رفتن پرده‌ها و ظهور حقيقت اشياء و بروز و ظهور واقعيت اعمال، از خير يا شر، اطاعت يا معصيت، حق يا باطل، به طوري كه ناظران حقيقت هر عملي را ببينند، چون اشراق هر چيزي عبارت است از ظهور آن به وسيله نور و اين هم جاي شك نيست، كه ظهور دهنده آن روز خداي سبحان است، چون غير از خدا هر سبب ديگري در آن روز از سببيت ساقط است. پس اشياء در آن روز با نوري كه از خداي تعالي كسب كرده روشن مي‌شوند.

و اين اشراق هر چند عمومي است و شامل تمامي موجودات مي‌شود و اختصاصي به زمين ندارد، وليكن از آنجا كه غرض بيان حالــت آن روز زمين و اهل زمين است، لذا تنهــا از اشـراق زميـن سخــن گفتــه و فـرمــوده: «وَ اَشْرَقَــتِ الاَْرْضُ بِنُــورِ رَبِّها...»