اوضاع طبیعی و انسانی قیامت از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 26

و معناي آيه اين است كه: پرهيزكاران بعد از داخل شدن در بهشت، مي‌گويند: حمد خدايي را كه به وعده خود وفا كرد، آن وعده‌اي كه مي‌داد كه به زودي ما را داخل بهشت مي‌كند. و يا آن وعده‌اي كه مي‌داد كه به زودي بهشت را به ما به ارث مي‌دهد و ما در بهشت هر جايش كه دلمان بخواهد مسكن خواهيم كرد. از جمله اخير به دست مي‌آيد كه بهشتيــان هر چه بخـواهنــد در بهشت دارنــد.

«فَنِعْمَ اَجْرُ الْعامِلينَ!» يعني چه خوب است اجر آنهايي كه براي خدا عمل كـردنـد و ايــن جملــه - بــه طــوري كـــه از سيـاق بـرمــي‌آيـد - سخـن اهـــل بهشـــت

(56) اوضاع طبيعي و انساني قيامت

اسـت، احتمـال هم دارد تتمه كلام خداي تعالي باشد.

5 ـ داوري بحــق و حمـد خداي سبحان

«وَ تَرَي الْمَلائِكَةَ حافّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ....» تو در آن روز ملائكه را مي‌بيني در حالي كه گرداگرد عرشند و پيرامون آن طواف مي‌كنند، تا اوامر صــادره را اجــرا كننــد و نيز مي‌بينــي كــه سرگــرم تسبيـح خــدا بــا حمــد اويند.

كلمــه «حافّيــن» به معنــاي احاطه كــردن و حلقه زدن دور چيزي است. و كلمه عرش عبارت است از آن مقامــي كه فراميــن و اوامر الهــي از آن مقــام صادر مي‌شــود، فــرامينــي كــه بــا آن امــر عــالــم را تدبيــر مي‌كنــد. و مــلائكــه

كلياتي از آغاز و انجام قيامت (57)

عبارتنداز: مجريان مشيت خدا و عاملان به اوامر او.

و ديدن ملائكه به اين حال كنايه است از اينكه بعد از درهم پيچيده شدن آسمانها، مــلائكـه را به‌ايـن صــورت و حــال مــي‌بينـــي.