اوضاع طبیعی و انسانی قیامت از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 44

سعادت و شقاوت (95)

بهشت يا آتش در قيامت (انتهاي سير انساني)

سياق كلام، سياق بيان اين جهت است كه روز قيامت روزي است كه مردم از اولين تا آخـرين، يـك جـا جمـع مي‌شـوند و همـه مشهـودنــد و احــدي از آن تخلـف نمي‌كند و كـار مردم در آن روز منتهـي به يكي از دو چيــز مي‌شـود: بهشت يــا آتش .

و گو اينكه مستضعفين نسبت به كساني كه به خاطر عملشان مستحق بهشت شده‌اند و كساني كه به خاطر كردارشان مستحق آتش گشته‌اند صنف سومي هستند

(96) اوضاع طبيعي و انساني قيامت

وليكن اين معنا مسلم و بديهي است كه ايشان هم سرانجامي دارند و چنان نيست كه به وضعشان رسيدگي نشود و دائما به حالت بلا تكليفي و انتظار بمانند، بلكه بالاخره به يكي از دو طايفه بهشتيان و دوزخيان ملحق مي‌شوند، همچنانكه فرموده: «وَ اخَروُنَ مُرْجَوْنَ لاَِمْرِ اللّهِ اِمّا يُعَذِّبُهُمْ وَ اِمّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ اللّهُ عَليمٌ حَكيمٌ،» (106 / توبه)

و لازمه اين سياق اين است كه اهل محشر را منحصر در دو فريق كند: سعداء و اشقيــاء و بفرمايــد: احدي از ايشــان نيست مگـر اينكـه يا سعيــد اســت و يـا شقـي.

پس آيه مــورد بحث نظيــر آن آيه ديگــري است كه مي‌فرمايد: «وَ تُنْذِرَ يَوْمَ الْجَمْعُ لارَيْبُ‌فيهِ‌فَريقٌ‌فِي‌الْجَنَّةِ وَ فَريقٌ فِي‌السَّعيرِ وَ لَوْشاءَاللّهُ لَجَعَلَهُمْ اُمَّةً واحِدَةً‌وَ لكِنْ يُدْخِلُ مَنْ يَشاءُ في رَحْمَتِه وَ الظّالِمُونَ ما لَهُمْ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصيرٍ،» (7 و 8 / شوري) چه جمله: «فريــقٌ فِــي الْجَنَّــةِ وَ فَريــقٌ فِــي السَّعيــرِ،» نظيــر جملــه مورد بحــث هرچنــد

بهشت يا آتش در قيامت (انتهاي سير انساني) (97)

به تنهايـي دلالتــي بر حصــر ندارد، وليكـن با كمــك سيــاق حصــر را افـاده مي‌كنـد.