اوضاع طبیعی و انسانی قیامت از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 77

بنابراين، اگر انسان عمل نيكي انجام دهد، دست راستي ده برابرش را مي‌نويسد و اگر عمل زشتي مرتكب شود به دست چپي مي‌گويد: هفت ساعت مهلتــش بده، شايد تسبيـحي گويــد و استغفـاري كنـد، (اگــر نكــرد آن وقـــت گنــاهــش را بنــويــس.)

ورود به قيامت با سائق و شاهد (161)

مؤلف: در نهــج‌البلاغـــه در معنــاي آيــــه «وَ جائَــتْ كُــلُّ نَفْــسٍ مَعَهــا سائِــقٌ وَ شَهيدٌ،» فرمــوده: سائقــي كه او را به سوي محشــر مي‌برد و شاهــدي كه عليه او بــه آنچــه كـرده است شهــادت مـي‌دهـد .

كنار رفتن پرده غفلت و تيزبين شدن ديدگان

«لَقَدْ كُنْتَ في غَفْلَـةٍ مِـنْ هـذا فَكَشَفْنا عَنْـكَ غِطـاءَكَ فَبَصَـرُكَ الْيَـوْمَ حَديـدٌ،»

«به او گفته مي‌شود: اين وضع كه مي‌بيني در دنيا هم بود امّا تو از آن در پرده‌اي از غفلت‌بودي ما امروز پرده‌ات‌را كنارزديم اينك ديدگانت‌امروز تيزبين‌شده است!» (22 / ق)

(162) اوضاع طبيعي و انساني قيامت

وقوع اين آيه در سياق آيات قيامت و قرائني كه پيرامون آن است، اقتضا دارد كه اين آيه نيز از خطابات روز قيامت و خطاب كننده در آن خداي سبحان و مورد خطاب در آن همان انساني باشد كه در جمله «وَ جائَتْ كُلُّ نَفْسٍ،» سخن از او به ميان آمده و اين معنا را دست مي‌دهد كه خطاب در آن خطابي است عمومي و متوجه به تمامي انسانها، الا اينكه توبيخ و عتابي(1) كه از آن استشمام مي‌شود چه بسا اقتضا كند كه بگوييم خطاب در آن تنها متوجه منكرين معاد باشد، علاوه بر اين، سياق اين آيات اصلاً سياق رد منكرين معـاد است كه گفته بودند: «ءَاِذا مِتْنا وَ كُنّا تُرابـا ذلِــكَ رَجْــعٌ بَعيــدٌ.» (3 / ق)

1- به معنــاي خشم گرفتــن، ملامــت كردن است (فرهنگ معين) .

كنار رفتن پرده غفلت و تيزبين شدن ديدگان (163)