اوضاع طبیعی و انسانی قیامت از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 86

شرح روزي كه در صور دميده مي‌شود! (179)

كسي‌كه مرتكب‌ظلم ولو مختصري‌ازآن‌شده‌باشد و يا هرظالمي كه باشد چه مؤمن و چه‌كافر،نه،زيرامؤمن‌هرگزدرقيامت‌دچارخيبت‌نمي‌شود،چون‌شفاعت‌شامل‌اومي‌گردد.

و بــر فرض هــم كه مراد عموم ظالمــان باشد و بخواهــد بفرمايــد هر كــس كه وزر و وبال ظلــم را حمل كرده باشــد خائب(1) است، ناگزيــر معنايــش خيبــت از آن قســم سعادتــي اســت كه ظلــم بــا آن منافـات دارد، نـه خيبــت از مطلــق سعــادت.

و اما جمله «وَ مَـنْ يَعْمَـلْ مِــنَ الصّالِحــاتِ وَ هُــوَ مُــؤْمِنٌ...،» بياني است طفيلي براي حال مؤمنين صالح، كه به منظور تكميل اقسام و تتميم سخن در دو فريق صالحان

1- خائب به معنـــاي: نااميد، نوميــد، بي‌بهــره است (فرهنگ معين).

(180) اوضاع طبيعي و انساني قيامت

و مجرمين آمده است و اگر عمل صــالح را مقيـد بـه ايمـان كـرده، بـراي اين است كه عمـل صـالح بـه وسيلـه كفـــر حبـط مـي‌شـود و ايــن مقتضــاي آيــات حبــط است .

پـايـان سرنوشـت انسانها

با خاتمه يافتن اين آيه بيان اجمالي سرنوشت ايشان در روز جزاء از ساعتي كه مبعوث مي‌شــونـد تـا وقتـي كــه بـه پاداش عمـل خــود مــي‌رسنـد، تمــام مـي‌شود.

اول مسأله احضارشان را با جمله «يَـوْمَ يُنْفَـخُ فِي الصُّورِ،» و سپس مسأله حشرشان را با جمله «يَتَخَافَتُونْ،» بيان نموده و آن را خيلي نزديك معرفي كرده، به طوري كه بعضي از افرادي كه درباره آن اظهار نظر مي‌كنند مي‌گويند: يك روز ميان مرگ و بعث ما فاصله شد.