جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا علیه السلام از مدینه تا مرو صفحه 130

1- در متن «رافضیان» آمده است.

2- ابن بطوطه، سفرنامه، 1/441.

3- لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ص16-415؛ حمداللّه مستوفی، نزهه القلوب، ص186؛ قزوینی، آثارالبلاد، 2/262؛ مقدسی، احسن التقاسیم، ص319،333،352.

4- ر.ک. به: اطلس راههای ایران، ص4 و5. «ده سرخ» دهی است بین نیشابور و مشهد و نیم فرسخی شریف آباد.

بیاورید، عرض کردند آب با ما نیست. آن جناب با دستان مبارک زمین را حفر کرد، آب از زمین جوشیدن گرفت به آن مقدار که آن جناب و همراهان او وضو ساختند و اثر آن آب تاکنون باقی است.(1)

عبور حضرت علیه السلام از کوه سنگ تراشان (کوهسنگی)

در جنوب مشهد، کوهی است که به کوهسنگی معروف است و این همان کوهی است که حضرت رضا علیه السلام هنگام عبور از ده سرخ به طرف طوس به آن تکیه کردند و دعا فرمودند که خداوند به آن برکت دهد.(2)

این کوه دارای سنگهای سیاه رنگی است که ذکر آن در منابع قدیم نیز آمده است. یعقوبی در البلدان می نویسد: در نوقان (بخشی از شهر قدیمی طوس) کوهی است که در آن جا به تهیه و ساخت ظرفهای سنگی می پردازند و به سایر نواحی صادر می کنند(3) و امروزه نیز کسانی که به مشهد مقدّس می روند از صنایع دستی مشهد که اشیای سنگی است، دیدن می کنند.

شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا علیه السلام می نویسد: چون حضرت رضا علیه السلام به

حوالی سناباد رسید به کوهی که از آن دیگ سنگی می تراشند تکیه داد و اظهار داشت: پروردگارا! این کوه را برکت ده و نافع به حال مردم گردان و طعام در ظرفی را

که از این کوه تراشیده می شود مبارک گردان و دستور داد تا برای تهیه غذا از آن کوه دیگها بتراشند و فرمود: آنچه من تناول می کنم باید طبخ نشود مگر در این دیگهای سنگی و آن حضرت آهسته غذا می خورد و کم تناول می فرمود.