(گفتمان‌های استراتژیک قرآن کریم ( تفسیر موضوعی المیزان صفحه 18

روز الست! گفتمان خدا با ذريه بشر (41)

شهادت به آن‌چه كه ديده شهادت دهد و اشهاد كسي بر خود آن كس نشان دادن حقيقت او است به خود او تا پس از درك حقيقت خود و تحمل آن در موقعي كه از او سؤال مي‌شود شهادت دهد.

و از آن‌جايي كه نفس هر صاحب نفسي از جهاتي به غير خود ارتباط و تعلق دارد و ممكن است انسان نسبت به پاره‌اي از آن‌ها استشهاد شود و نسبت به پاره‌اي ديگر نشود، از اين رو اضافه كرد: «اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ...؟» تا بدين‌وسيله مورد استشهاد را معلوم كرده باشد و بفهماند آن امري كه براي آن، ذريه بشر را استشهاد كرده‌ايم ربوبيت پروردگار ايشان است تا در موقع پرستش به ربوبيت خداي سبحان شهادت دهند.

احتياج آدمي به پروردگاري كه مالك و مدبر است جزو حقيقت و ذات انسان است و فقر به چنين پروردگاري در ذات او نوشته شده و ضعف بر پيشانيش مكتوب گشته است. اين معنا بر هيچ انساني كه كمترين درك و شعور انساني را داشته باشد پوشيده نيست، عالم و جاهل، صغير و كبير و شريف و وضيع همه در اين درك مساويند.

(42) گفتمان‌هاي استراتژيك قرآن كريم

آري، انسان در هر منزلي از منازل انسانيت قرار داشته باشد از ناحيه ذات خود اين احساس را مي‌كند كه براي پروردگاري است كه مالك او و مدبر امور او است و چطور ممكن است اين احساس را نداشته باشد با اين‌كه احتياج ذاتيش را درك مي‌كند؟ و چگونه تصور دارد كه شعور او حاجت را درك بكند وليكن آن كسي را كه احتياجش به او است درك نكند؟ پس اين‌كه فرمود: «اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ...!» بيان آن چيزي است كه بايد به آن شهادت داد. جمله «بَلي شَهِدْنا...!» اعتراف انسان‌ها است به اين‌كه اين مطلب را ما شاهد بوديم و چنين شهادتي از ما واقع شد!

آيه «وَ اِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنيآ ادَمَ...!» دلالت دارد بر اين‌كه تمامي افراد بشر مورد اين

روز الست! گفتمان خدا با ذريه بشر (43)

استشهاد واقع شده و يكايك ايشان به ربوبيت پروردگار اعتراف نموده‌اند.

پس‌آن‌چه كه از دو آيه موردبحث به‌دست‌آمد اين‌شدكه خداي‌سبحان نسل‌بشر را از يكديگر متمايز كرده و بعضي (فرزندان) را از بعض ديگر (پدران) اخذ نموده آن‌گاه همه آنان‌را بر خودشان‌گواه و از همه بر ربوبيت خود پيمان گرفته، پس هيچ فردي از سلسله پدران و فرزندان از اين اشهاد و از اين ميثاق غافل نمانده تا آن كه بتوانند همه ايشان به غفلت و يا فرزندان به شرك و عصيان پدران احتجاج كنند و خود را تبرئه نمايند. (1)