معیارهای اقتصادی در تعالیم رضوی علیه السلام صفحه 360

1- 540. بحار 96: 6.

هر یک به آن دیگر سامان می یابد … »، پس هیچ گونه ظلمی و اجحافی از کسی به دیگری و از صنفی به صنف دیگر مجاز نیست و باید نباشد، و اگر بود سرکوب شود.

3- وجود هر طبقه، به دلیل تخصص و کارآیی ویژه ی خود، برای طبقات دیگر ضروری و لازم است: «لا غنی ببعضها عن بعض … - هیچ صنفی از صنف دیگر بی نیاز نیست … ».

4- رابطه ی همه این طبقات، با طبقه ی حاکم و حکم گزار، بر اصل اصلاح امور زندگی و سعادت همگان است: «و لکل علی الوالی حق بقدر ما یصلحه … - هر یک حقوقی بر حاکم دارند تا آنجا که امور آنان سامان یابد».

این فراز در رابطه ی فرد و دولت، بسیار گویا و عمیق است، یعنی حاکم تا آنجا که زندگی هر کس (در جهت مادی و معنوی) سامان یابد باید در خدمت افراد و خانواده ها باشد. و برای رسیدن به این مقصود لازم است راه «تکاثر» و «تجاوز اقتصادی»، سرمایه داریهای کلان و اسراف کاریها و فسادهای مالی و استثمار و ظلم و غصب حقوق محرومان را سد کند، و جامعه ی را به تعادل و توازن و حد وسط که حد قوامیت است - به تعبیر قرآنی - برساند.

طبقات در جامعه ی سرمایه داری

طبقات و طبقه، به مفهوم جدید و اقتصادی آن، (1) در اصطلاح «جامعه طبقاتی»، در برخی از احادیث نیز آمده است، که به طبقه در جامعه سرمایه داری نظر دارد.