مدایح رضوی در شعر فارسی صفحه 2

(سمبل) به کار گرفته اند؛ و از این راه به زبان و محتوای سروده های خود، غنا بخشیده اند. چنانکه در تاریخ شعر فارسی «ذوالفقار» حضرت علی (ع) نمایه ای شده است برای نشان دادن تیغی که با اخلاص تمام برای پیشبرد دین مبین اسلام در دست آن حضرت بوده است؛ مانند:

حیدر کرار کو؟ تا به گه کارزار

از گهر لطف او آب دهد ذوالفقار (1).

2 - وقایع تاریخی، داستانهای اخلاقی، حماسه های دینی و تفسیر سخنان امامان معصوم نیز یکی از مهمترین اسباب و دستمایه های شاعرانه در میان سخن سرایان فارسی زبان بوده است. بطوری که از دوره ی اول شعر فارسی مقداری از سخنان و رویدادهای تاریخی مربوط به حضرت علی (ع) مورد استناد و استشهاد شاعران قرار گرفته، و در طول هزار و اندی سال بسیاری از وقایع تاریخی زندگی پرافتخار آن حضرت به صورتهای مختلف با هنرمندی تمام به سلک نظم درآمده است. مانند واقعه ی تاریخی «خدو انداختن خصم بر صورت مبارک امیرالمؤمنین (ع)» (2) که بارها مورد بهره وری شاعران فارسی زبان واقع شده و نمونه ی اخلاقی والایی برای نشان دادن مروت و اخلاص ایمان آن حضرت در تمدن اسلامی بوده است.

توجه به وقایع تاریخی مربوط به ائمه اهل البیت - علیهم السلام - در طول تاریخ شعر فارسی بحدی بوده که اگر همه ی آنها فراهم آید، بی تردید، چندین مجلد کتاب را به وجود می آورد. زیرا، مثلا حدیث معروف «غدیرخم»: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» صدها بار با هنرمندی تمام از سوی شاعران فارسی زبان به نظم درآمده و «غدیریه» هایی را در تاریخ فرهنگ و ادب ما به وجود آورده است.

3 - دیگر از مصادیق مذهبی در شعر فارسی، مدایح و مراثی اهل البیت - علیهم السلام - است که در آنها شاعران، از اصل و نسب، فضائل و مناقب، معجزات، مکارم اخلاقی و مصائب آن بزرگواران به شیوه ای روح انگیز یا اندوه آمیز یاد کرده اند. این گونه شعر فارسی که بخشی از آن مربوط به مدایح ثامن الائمه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام، در کتاب حاضر گرد آمده، سزاوار تحقیق و بررسی است؛