- مقدمه 1
- یشگفتار 4
- فصل اول: کلیات 7
- اشاره 7
- اول: لزوم توجه به هدف دین و امامت: 8
- دوم: لزوم توجه به نقش زمان، مکان و مخاطب در فهم احادیث: 10
- سوم: لزوم بررسی سندی و محتوایی احادیث طبی: 14
- چهارم: سند نامه طلایی امام رضا علیه السلام (رساله ی ذهبیه) 16
- پنجم: شرح های نامه ی طلایی امام رضا علیه السلام (رساله ی ذهبیه) 21
- ششم: گزارشی از محتوای نامه ی طلایی امام رضا علیه السلام: 24
- هفتم: فواید یادآوری و توجه به احادیث طبی: 25
- هشتم: رابطه ی احادیث طبی و اعتقادات: 27
- نهم: مفهوم شناسی بهداشت و سلامت و درمان: 28
- فصل دوم: بهداشت و پیشگیری 31
- اشاره 31
- مقدمه: 32
- اول: بهداشت: 33
- الف: بهداشت خواب: 33
- ب: بهداشت دهان: 36
- ج: بهداشت مسافرت: 38
- د: بهداشت حمام کردن: 40
- ه : بهداشت ازدواج: 42
- 1. عسل: 45
- دوم: غذاها (چه چیزی بخوریم و چه چیزی نخوریم): 45
- 2. آب های گوارا و ناگوار: 64
- 3. شیر و ماست: 66
- 4. ماهی تازه: 68
- 5. تخم مرغ زیاد نخورید: 69
- 6. گوشت گاو و شکار زیاد نخورید: 70
- 7. سیر بخورید: 71
- 8. سرکه بخورید: 72
- 9. گوشت بخورید: 73
- 10. برنج بخورید: 74
- 11. کدو بخورید: 75
- 12. بهتر است کُلیه ی حیوانات را نخورید: 76
- سوم: روش غذا خوردن: 77
- 1. از کدام غذا شروع کنیم: 77
- 2. قبل از غذا کمی نمک بچشید 77
- 3. چه موقع دست از غذا بکشیم: 78
- 4. آب سرد بعد از غذای گرم ننوشید: 79
- 5. در بین غذا، آب ننوشید 80
- 6. گوشت را با حبوبات و ادویه جات بخورید. 81
- 7. بعد از غذا شربت شیرین بنوشید: 82
- چهارم: رژیم غذایی متناسب با فصول و ماه های سال: 83
- پنجم: غذای سازگار با بدن بخورید تا سالم باشید: 85
- ششم: غذا و آب به اندازه ی نیاز (نه افراط) بخورید تا سالم بمانید: 86
- اشاره 88
- فصل سوم: درمان 88
- مقدمه: 89
- اصول کلی درمان: 90
دوم: لزوم توجه به نقش زمان، مکان و مخاطب در فهم احادیث:
احادیث طبی از چند جهت قابل تقسیم و بررسی است:
الف: احادیثی که اصول کلی بهداشت و درمان را بیان می کند:
در رساله ی ذهبیه از امام رضا علیه السلام نقل شده که فرمودند:
«سلامت و بیماری بدن وابسته به غذای آن است».
و نیز:
«آب سرد بعد از غذای گرم ننوشید».(1)
این گونه احادیث همانند اصول کلی بهداشت و درمان که در قرآن آمده (مثل: لزوم پرهیز از اسراف و شفا بودن عسل) قابل استفاده برای همگان است.
ولی در این مورد نیز باید توجه داشته باشیم که هر اصل و قاعده کلی بهداشتی و درمانی، همیشه موارد استثناء دارد. چرا که جزئیات ترکیبات بدن همه افراد بشر همواره یکسان نیست. بلکه گاهی افراد ویژگی های خاص دارند.
برای مثال در عصر ما داروی پنی سیلین برای درمان عفونت های بدن عموم مردم مفید است. اما گاهی افراد نادری یافت می شوند که نسبت به این داروی شفا بخش حساسیت دارند و حتی ممکن است در اثر استفاده از آن دچار آسیب شوند.
در مورد عسل نیز همین گونه است یعنی قاعده کلی که در
1- . بحارالانوار، ج 59، ص 306 (رساله ذهبیه).