- مقدمه 1
- یشگفتار 4
- فصل اول: کلیات 7
- اشاره 7
- اول: لزوم توجه به هدف دین و امامت: 8
- دوم: لزوم توجه به نقش زمان، مکان و مخاطب در فهم احادیث: 10
- سوم: لزوم بررسی سندی و محتوایی احادیث طبی: 14
- چهارم: سند نامه طلایی امام رضا علیه السلام (رساله ی ذهبیه) 16
- پنجم: شرح های نامه ی طلایی امام رضا علیه السلام (رساله ی ذهبیه) 21
- ششم: گزارشی از محتوای نامه ی طلایی امام رضا علیه السلام: 24
- هفتم: فواید یادآوری و توجه به احادیث طبی: 25
- هشتم: رابطه ی احادیث طبی و اعتقادات: 27
- نهم: مفهوم شناسی بهداشت و سلامت و درمان: 28
- فصل دوم: بهداشت و پیشگیری 31
- اشاره 31
- مقدمه: 32
- الف: بهداشت خواب: 33
- اول: بهداشت: 33
- ب: بهداشت دهان: 36
- ج: بهداشت مسافرت: 38
- د: بهداشت حمام کردن: 40
- ه : بهداشت ازدواج: 42
- 1. عسل: 45
- دوم: غذاها (چه چیزی بخوریم و چه چیزی نخوریم): 45
- 2. آب های گوارا و ناگوار: 64
- 3. شیر و ماست: 66
- 4. ماهی تازه: 68
- 5. تخم مرغ زیاد نخورید: 69
- 6. گوشت گاو و شکار زیاد نخورید: 70
- 7. سیر بخورید: 71
- 8. سرکه بخورید: 72
- 9. گوشت بخورید: 73
- 10. برنج بخورید: 74
- 11. کدو بخورید: 75
- 12. بهتر است کُلیه ی حیوانات را نخورید: 76
- سوم: روش غذا خوردن: 77
- 2. قبل از غذا کمی نمک بچشید 77
- 1. از کدام غذا شروع کنیم: 77
- 3. چه موقع دست از غذا بکشیم: 78
- 4. آب سرد بعد از غذای گرم ننوشید: 79
- 5. در بین غذا، آب ننوشید 80
- 6. گوشت را با حبوبات و ادویه جات بخورید. 81
- 7. بعد از غذا شربت شیرین بنوشید: 82
- چهارم: رژیم غذایی متناسب با فصول و ماه های سال: 83
- پنجم: غذای سازگار با بدن بخورید تا سالم باشید: 85
- ششم: غذا و آب به اندازه ی نیاز (نه افراط) بخورید تا سالم بمانید: 86
- فصل سوم: درمان 88
- اشاره 88
- مقدمه: 89
- اصول کلی درمان: 90
اول: بهداشت:
الف: بهداشت خواب:
«واعلم ان النوم سلطان الدماغ و هو قوام الجسد وقوته فاذا اردت النوم فلیکن اضطجاعک اولا علی شقک الایمن ثم انقلب علی الایسر و کذالک فقم من مضجعک علی شقک الایمن کما بدأت به عند نومک.»(1)
«بدان که خواب بر مغز مسلط می شود و بدن را نیرو و استقامت می بخشد پس وقتی که اراده ی خواب کردی اول بر پهلوی راست دارز بکش آن گاه به طرف چپ برگرد همچنین هنگام برخاستن از طرف راست شروع کن چنان که موقع خوابیدن از همان طرف آغاز کردی».
مغز سر مرکز اعصاب است، علایم حیاتی بدن به وسیله ی اعصاب صورت می گیرد یعنی حس و حرکت کار آن ها است. در مورد چگونگی خواب همیشه میان دانشمندان اختلاف نظر وجود داشته اما عقیده به تسلط خواب بر اعصاب و مغز از کشفیات کنونی علوم پزشکی محسوب می شود ولی این حقیقت را امام هشتم علیه السلام قرن ها قبل بیان فرموده است.
خواب یک استراحت طبیعی و ضروری است که اعصاب را آرامش می دهد و نیرو را برای ساعات بعد ذخیره می نماید.(2)
خواب و هضم غذا:
1- . بحارالانوار، ج 59، ص 306 (رساله ذهبیه).
2- . طب الرّضا علیه السلام ، ترجمه نصیر الدین امیر صادقی، ص 196 (با تصرف در عبارت).