- مقدمه 1
- یشگفتار 4
- اشاره 7
- فصل اول: کلیات 7
- اول: لزوم توجه به هدف دین و امامت: 8
- دوم: لزوم توجه به نقش زمان، مکان و مخاطب در فهم احادیث: 10
- سوم: لزوم بررسی سندی و محتوایی احادیث طبی: 14
- چهارم: سند نامه طلایی امام رضا علیه السلام (رساله ی ذهبیه) 16
- پنجم: شرح های نامه ی طلایی امام رضا علیه السلام (رساله ی ذهبیه) 21
- ششم: گزارشی از محتوای نامه ی طلایی امام رضا علیه السلام: 24
- هفتم: فواید یادآوری و توجه به احادیث طبی: 25
- هشتم: رابطه ی احادیث طبی و اعتقادات: 27
- نهم: مفهوم شناسی بهداشت و سلامت و درمان: 28
- فصل دوم: بهداشت و پیشگیری 31
- اشاره 31
- مقدمه: 32
- الف: بهداشت خواب: 33
- اول: بهداشت: 33
- ب: بهداشت دهان: 36
- ج: بهداشت مسافرت: 38
- د: بهداشت حمام کردن: 40
- ه : بهداشت ازدواج: 42
- 1. عسل: 45
- دوم: غذاها (چه چیزی بخوریم و چه چیزی نخوریم): 45
- 2. آب های گوارا و ناگوار: 64
- 3. شیر و ماست: 66
- 4. ماهی تازه: 68
- 5. تخم مرغ زیاد نخورید: 69
- 6. گوشت گاو و شکار زیاد نخورید: 70
- 7. سیر بخورید: 71
- 8. سرکه بخورید: 72
- 9. گوشت بخورید: 73
- 10. برنج بخورید: 74
- 11. کدو بخورید: 75
- 12. بهتر است کُلیه ی حیوانات را نخورید: 76
- سوم: روش غذا خوردن: 77
- 2. قبل از غذا کمی نمک بچشید 77
- 1. از کدام غذا شروع کنیم: 77
- 3. چه موقع دست از غذا بکشیم: 78
- 4. آب سرد بعد از غذای گرم ننوشید: 79
- 5. در بین غذا، آب ننوشید 80
- 6. گوشت را با حبوبات و ادویه جات بخورید. 81
- 7. بعد از غذا شربت شیرین بنوشید: 82
- چهارم: رژیم غذایی متناسب با فصول و ماه های سال: 83
- پنجم: غذای سازگار با بدن بخورید تا سالم باشید: 85
- ششم: غذا و آب به اندازه ی نیاز (نه افراط) بخورید تا سالم بمانید: 86
- فصل سوم: درمان 88
- اشاره 88
- مقدمه: 89
- اصول کلی درمان: 90
5. در بین غذا، آب ننوشید
«ومن اراد ان لایؤذیه معدته فلا یشرب بین طعامه ماء حتی یفرق و من فعل ذلک رطب بدنه و ضعف معدته و لم یأخذ العروق قوه ی الطعام فانه یصیر فی المعده فجاً اذا صب الماء علی الطعام.»(1)
«کسی که می خواهد به درد دل (معده) مبتلا نشود در بین غذا آب نیاشامد زیرا آشامیدن آب میان غذا بدن را مرطوب و معده را ضعیف می گرداند در نتیجه عروق خاصیت غذا را نمی گیرد ریختن آب بر غذا معده را دچار اختلال می کند.»
غذا وقتی که وارد دهان و مری و معده می شود تحت تأثیر اعمال مکانیکی جهاز هضم و مواد شیمیایی غدد هاضمه است. غده هایی که در زیر زبان و در معده وجوددارد با ترشحات خود نقش عمده ای را در هضم غذا به عهده گرفته اند، هر چقدر غذا خشک تر باشد غده ها بیشتر تحریک شده و زیادتر ترشح می کنند، نوشیدن آب بین غذا از فعالیت غده ها می کاهد و خاصیت اسیدی ترشحات آن ها را کم می کند در نتیجه کار هضم را به تأخیر می اندازد پس بهترین وقت برای آشامیدن آب حداقل یک ساعت بعد از غذا است.
و در صورتی که ناچار شدیم در بین غذا یا بلافاصله بعد از غذا آب بنوشیم برای آن که ضرر فوق کمی جبران شود نیکو است بعد از نوشیدن آب لقمه ای از غذا را بخوریم.(2)
1- . بحارالانوار، همان.
2- . طب الرّضا علیه السلام ، همان، ص 258 - 259 (با تصرف در عبارت).