ویژگیهای امام رضا علیه السلام صفحه 109

مناظره با مامون پيرامون خلافت

روزي مامون به امام رضا (ع) گفت: اي پسر رسول خدا (ص) من به فضيلت و علم و زهد و تقوا و عبادت تو پي بردم و فهميدم كه تو از من به خلافت شايسته تري! حضرت فرمود:

من به عبادت در پيشگاه الهي افتخار مي‌كنم و به زهد و ساده زيستي در دنيا به اميد نجات از ضررها و گرفتاريهاي مادي روي آورده‌ام و با پرهيز از معاصي و محارم الهي اميدوارم به مقامات معنوي و غنيمت هاي حقيقي برسم. با تواضع و فروتني چشم اميد به رسيدن به درجات عالي در نزد خداوند دارم. مامون گفت: من چون شايستگي شما را احساس نموده‌ام مي‌خواهم خود را از خلافت عزل كرده و با شما به عنوان خليفه بيعت كنم.

امام رضا (ع) فرمود: اگر اين خلافت را خداوند براي تو معين كرده است تو حق نداري لباسي را كه خداوند برايت پوشانده از تن درآوري و به ديگري بپوشاني و اگر تو شايستگي اين مقام را نداري تو نمي‌تواني منصبي را كه از براي تو نيست براي من قرار دهي! مامون گفت: بايد اين امر را بپذيري! حضرت فرمود: من به دلخواه خود هيچگاه به اين امر (ذلت‌آور) تن نخواهم داد. امام خواست به او بفهماند كه منصب امارت و رهبري مسلمانان را خداوند به ما خانواده داده و تو در اين وسط كاره‌اي نيستي تا ما را به خلافت برساني يا از آن عزل كني! [217].

مامون آن قدر اصرار كرد كه حضرت نپذيرفت در نهايت گفت: بايد ولايتعهدي را بپذيري؟