جامعه‌شناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 30

امر به عدل، احسان، بخشش به خويشان، نهي از فحشاء و منكر و ستمگري

«اِنَّ اللّــهَ يَــأْمُــرُ بِـالْعَــدْلِ وَ الاِْحْســانِ وَ ايتــاءِ ذِي الْقُـرْبـي وَ يَنْهـي عَـنِ‌الْفَحْشاءِ وَالْمُنْكَـــرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُـــمْ لَعَلَّكُمْ تَـذَكَّــرُونَ »

«خدا به عدالت و نيكي كـردن و بخشش بــه خــويشــان فرمان مي‌دهد و از كار

1-الميـزان ج: 12 ص: 477 .

(58) جامعه‌شناسي

بد و ناروا و ستمگري منع مي‌كند، پندتان مي‌دهد شايد اندرز گيريد.»(90 / نحل)

خداي سبحان ابتدا آن احكام سه گانه را كه مهم‌ترين حكمي هستند كه اساس اجتماع بشري با آن استوار است، و از نظر اهميت به ترتيب يكي پس از ديگري قرار دارند ذكر فرموده است، زيرا از نظر اسلام مهم‌ترين هدفي كه در تعاليمش دنبال شده صلاح مجتمع و اصلاح عموم است، چون هر چند انسانها فرد فردند، و هر فردي براي خود شخصيتي و خير و شري دارد، وليكن از نظر طبيعتي كه همه انسانها دارند يعني طبيعت مدنيت، سعادت هر شخصي مبني بر صلاح و اصلاح ظرف اجتماعي است كه در آن زندگي مي‌كند، به‌طوري كه در ظرف اجتماع فاسد كه از هر سو فساد آن را محاصره كــرده بــاشـد رستگــاري يك فرد و صــالـح شدن او بسيار دشوار است، و يا به تعبيـر ديگر عادتا محال است.

به‌همين جهـت اسـلام در اصلاح اجتماع اهتمامي ورزيده كه هيچ نظام غيـر اسـلامي به پاي آن نمي‌رسـد، منتها درجه جـد و جهـد را در جعـل دستـورات و تعـاليم ديني حتي در عبادات از نماز و حج و روزه مبذول داشته، تا انسانها را، هم در ذات خود و هــم در ظرف اجتماع صالح سازد .

امربه‌عدل،احسان،بخشش،نهي‌ازفحشاءوستمگري (59)

عـدالت