جامعه‌شناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 37

پس اين محبت است كه باعث مي‌شود دوست هر قومي جزء آن قوم شود و به آن قوم ملحق گردد، به‌طوري كه گفته‌اند: هر كس قومي را دوست بدارد، از آن قوم است و يا فرموده‌اند: هر كسي با آن شخص است كه دوستش دارد، خداي تعالي هم در آيه‌اي نظير آيه مورد بحث كه از موالات مشركين نهي كرده مي‌فرمايد: «يااَيُّهَا الَّذينَ امَنُوا لاتَتَّخِذوُا عَدُوّي وَ عَدُوَّكُمْ اَوْلِياءَتُلْقُونَ اِلَيْهِمْ‌بِالْمَوَدَّةِ وَ قَدْ كَفَروُا بِما جاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ...» ـ تا آنجـا كـه بعـد از چند آيه مي‌فـرمـايـد - «...وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَـــاُولئِـكَ هُــمُ الظّـالِمُـونَ»

دوستي، وسيله نفوذ تدريجي يهود و نصاري (73)

و نيز فرموده: «لا تَجِدُ قَوْما يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الاْخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حادَّاللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كانُــوا اباءَهُــمْ اَوْ اَبْناءَهُــمْ اَوْ اِخْوانَهُــمْ اَوْ عَشيرَتَهُــمْ...» (22 / مجادله)

و نيـز درباره دوستي بـاكفار- بـا لفظـي عام كـه شـامـل يهود و نصـارا و مشـركيـن مـي‌شـود فـرمـوده: «لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكـافِرينَ اَوْلِياءَ مِنْ دُونِ‌الْمُؤْمِنيـنَ وَ مَـنْ يَفْعَــلْ ذلِـكَ فَلَيْــسَ مِــنَ‌اللّــهِ فـي شَــيْ‌ءٍ اِلاّ اَنْ تَتَّقُـــوا مِنْهُــمْ تُقيـــةً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللّهُ نَفْسَهُ» (28 / آل عمران)

و اين آيه صراحت دارد در اينكه منظور از ولايت، ولايت محبت و مودت است، نه ولايت به معناي سوگند و عهد، چون در زمان نزول سوره‌آل‌عمران بين رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله و مؤمنين از يك سو و بين مشركين و يهود معاهده‌ها و قراردادهائي برقرار بوده است.

ولايتي كه از نظر اعتبار باعث مي‌شود قومي به قومي ديگر ملحق شود، ولايت مودت است نه ولايت سوگند و نصرت، و اين پر واضح است و اگر مراد از جمله: «وَ مَنْ

(74) جامعه‌شناسي

يَتَوَلَّهُـمْ مِنْكُــمْ فَــاِنَّــهُ مِنْهُـمْ» اين باشد كه هر كس بعد از اين نهي با كفار بر مسأله ياري دادن در روزگار سخت هم سوگند شود خود او نيز از كفار مي‌شود، صرف نظر از اينكه معنائي است مبتذل، عبارت آيه آن را نمي‌رساند، مگـر آنكــه قيــودي از پيش خــود بر عبارت آيه اضافه كنيم.

پس حاصل كلام اين شد كه مراد از جمله: « لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصاري اَوْلِيآءَ» نهي از دوستي با يهود و نصارا است، دوستي به حدي كه باعث كشش روحي بين مسلمين و اهل كتاب شود، و در نتيجه اخلاق اهل كتاب در بين مسلمين راه يابد چون چنين دوستي سرانجام سيره ديني جامعه مسلمان را كه اساس آن پيروي از حق و سعادت انسان‌ها است، دگرگون ساخته، سيره كفر در بين آنان جريان مي‌يابد كه اساسش پيروي از هواي نفـس و پرستش شيطان و خـروج از راه فطــري زندگي است !

دوستي، وسيله نفوذ تدريجي يهود و نصاري (75)