جامعه‌شناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 53

و آنچه در دل‌دارند، بسي خطرناكتر از آن است، ما آيات را برايتان بيان‌مي‌كنيم، اگر تعقــل كنيد.» (118 / آل عمــران)

در اين آيه شريفه، خويشاوند نزديك را «بِطانَة» (آستر) ناميده و وجهش اين است كه آستر به پوست بدن نزديك است تا رويه لباس، چون آستر لباس بر باطن انسان اشراف و اطلاع دارد و مي‌داند كه آدمي در زير لباس چه پنهان كرده، خويشاوند آدمي هم همين‌طور است، از بيگـانگـان بـه آدمـي نزديكتر و بـه اسـرار آدمـي واقـف‌تر است.

« لا يَــأْلُــونَكُــمْ» يعنـي دشمنــان از رسـانـدن هيـچ شـري به شما كوتاهي نمي‌كننــد. «وَدُّوا مـا عَنِتُّمْ» يعنــي دوستــدار شدت و گـرفتـاري و ضــرر شمـاينـد.

و جمله «قَدْ بَدَتِ الْبَغْضآءُ مِنْ اَفْواهِهِمْ» مي‌رساند كه دشمني آنان نسبت به شما آنقدر زياد است كه نمي‌توانند پنهان بدارند، بلكه دشمني باطني‌شان در لحن كلامشان اثر گذاشته است.

فرموده: «وَ ما تُخْفي صُدُورُهُمْ اَكْبَرُ» تا اشاره كرده باشد، به اينكه آنچه در سينه دارند، قابل وصف نيست، چون هم متنوع و گـونـاگـون اسـت و هم آنقـدر عظيم است كــه در وصـف نمي‌گنجــد، و هميـن مبهـــم آوردن «مــا فــي صُدُرِهِــم» بـــزرگ و

(110) جامعه‌شناسي

عظيم بودن را تأييد مي‌كند.(1)

نهي از وساطت در حق منافقين و شفاعت در كارهاي بد

«مَنْ يَشْفَـــعْ شَفـــاعَـــةً حَسَنَـــةً يَكُـــنْ لَـــهُ نَصيبٌ مِنْها وَ مَنْ يَشْفَعْ شَفاعَةً سَيِّئَةً يَكُنْ لَهُ كِفْلٌ مِنْهــا وَ كـــانَ اللّــهُ عَلــي كُـــلِّ شَيْـــي‌ءٍ مُقيتا»

«هركس وساطت و شفاعتي نيكو كند وي را ازآن بهره‌اي باشد و هر كس وساطت