- پیش گفتار 1
- اشاره 1
- مزیت ها و ویژگی های کتاب حاضر 3
- اشاره 5
- بانوی عابد و پرهیزکار 7
- مادر حضرت رضا علیه السلام و دوران بارداری 8
- هنگام ولادت آن حضرت 10
- امام هشتم علیه السلام الگوی به زیستی 12
- چگونگی تولد فرزند امام هشتم علیه السلام 15
- الف) دوره قبل از امامت و در زمان حیات پدر 17
- دوران های مختلف زندگی حضرت رضا علیه السلام 17
- اشاره 17
- ج) دوران ولایتعهدی 18
- ب) دوران امامت 18
- اشاره 20
- دلیل اوّل 22
- تصریح و نصّ امام کاظم علیه السلام درباره امامت و وصایت فرزندشان حضرت رضا علیه السلام (دلالت بر امامت امام رضا علیه السلام) 22
- دلیل سوّم 23
- دلیل دوّم 23
- دلیل چهارم 24
- دلیل پنجم 25
- اشاره 26
- مناظره امام رضا علیه السلام درباره انتخاب جانشین امام علیه السلام 26
- دوران امامت آن حضرت به سه دوره تقسیم می شود 28
- پیدایش واقفیه 29
- انگیزه های پنهان 30
- امامت پیشوای هشتم در عصر هارون 32
- امین و مأمون 36
- شکست امین 37
- اشاره 38
- امام رضا علیه السلام در روزگار خلافت مأمون 38
- آزادی نسبی امام در زمان امین 38
- الف) امام علیه السلام مأمون و ولایتعهدی 39
- ب) انگیزه مأمون در پیشنهاد خلافت به امام رضا علیه السلام 40
- 3. شورش های علویان 40
- 2. کشتن امین و شکست آرزو 40
- 1. موضع اعراب در برابر مأمون و سیستم حکومتش 40
- اشاره 40
- ج) راه حل چند بُعدی 42
- د) نقد و بررسی 43
- خودداری امام از پذیرش ولایتعهدی مأمون 45
- الف) مأموریت به مدینه 47
- سفر تاریخی امام رضا علیه السلام از مدینه به مرو 47
- ب) وداع با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم 48
- پ) تعیین جانشین و پیشوای شیعیان 49
- ت) وداع با اهل بیت علیهم السلام 49
- ث) خط سیر هجرت امام 50
- ج) ورود امام به بصره 51
- چ) ورود امام به قُم 53
- ح) ورود امام به نیشابور 54
- خ) عزیمت امام از نیشابور 54
- د) حدیث سلسلهًْ الذهب 55
- اشاره 56
- ذ) چهار روایت مختلف از حدیث سلسلهًْ الذهب 56
- حدیث اول 57
- حدیث سوم 58
- حدیث دوم 58
- حدیث چهارم 59
- ر) ادامه سفر امام به سوی مرو 60
- شرط امام 60
- دلائل امام رضا علیه السلام برای پذیرفتن ولایتعهد 62
- مجلس پذیرایی و گرامیداشت 63
- حوادث دوران ولایتعهدی امام رضا علیه السلام 67
- جریان ازدواج امام رضا علیه السلام با ام حبیب دختر مأمون 68
- امام رضا علیه السلام و شاعر دلسوخته 69
- نوشته منسوب به امام 77
- تحلیلی بر عهدنامه ولایتعهدی 80
- نقش امام علیه السلام در برکناری فضل بن سهل 86
- نفوذ فضل در دستگاه حکومت 86
- چاره سازی امام رضا علیه السلام 87
- مأمون و ایفای نقش ستاره شناس 89
- کشته شدن فضل 90
- کشته شدن فضل توسط نزدیکان مأمون 91
- علت دخالت امام در کار فضل 91
- نماز عید 94
- اشاره 97
- شهادت امام رضا علیه السلام 97
- الف) چگونگی شهادت امام رضا علیه السلام 97
- ب) مأمون، عاملِ اصلی 100
- ج) شهادت امام رضا از دیدگاه روایات 102
- د) خلاصه قول های علمای سنت در شهادت امام رضا علیه السلام 104
- وفات یا شهادت؟ 105
- بالاخره مرگ مأمون هم فرا رسید 108
- اشاره 111
- الف) راز و نیاز 113
- سیره عبادی امام رضا علیه السلام 113
- ب) امام رضا علیه السلام و نماز 113
- ج) سجده های طولانی 114
- د) اهتمام به دعا و صلوات 115
- سیره اخلاقی امام رضا علیه السلام 116
- اشاره 116
- 2. سخن پر معنا 117
- الف) ادب همنشینی با دیگران 117
- 1. مراعات نمودن آداب سخن گفتن 117
- اشاره 117
- 6. رعایت آداب معاشرت 118
- 5. رعایت آداب همنشینی 118
- 4. ارزش و بها دادن به دیگران 118
- ب) ساده زیستی و زهد 119
- 1. توجه به نعمت های دنیا در حدّ نیاز 119
- 2. بی توجهی به تجملات دنیا 119
- 1. در رفتار امام تغییری حاصل نشد 120
- پ) تواضع و فروتنی 120
- 2. عدم تحقیر و توهین دیگران 120
- 4. تواضع و فروتنی در حمّام عمومی 121
- 1. امام رضا علیه السلام و مردی در سفر مانده 122
- ت) سخاوت امام رضا علیه السلام 122
- 2. بخشیدن تمامی ثروت 123
- ج) عفو و گذشت 124
- 1. عدالت در برخورد با نزدیکان 125
- د) عدالت 125
- و) پذیرایی از میهمان 128
- 1. میهمان را به کار نمی گیریم 128
- 2. احترام، تکریم و پاسخ به سؤالات میهمان 129
- ی) ارزش دادن به اهل تقوی 130
- اشاره 130
- 1. اشخاص بی تقوا 130
- 2. مشایعت از تابوت شخص متقی 131
- اشاره 132
- الف) بی اعتنایی به حکومت مأمون 132
- سیره اجتماعی امام رضا علیه السلام 132
- ب) سخن ابراهیم بن عباس درباره رفتار اجتماعی حضرت رضا علیه السلام 133
- پ) لباس 134
- ت) نظافت و بهداشت 134
- ج) آراستگی و زیبایی 135
- ه) تذکر برای دور شدن از اسراف و تبذیر 135
- و) عطر، بوی خوش 135
- ی) اول قرارداد، سپس کار 136
- سیره علمی امام رضا علیه السلام 137
- الف) کاش او را درک می کردم 137
- ب) حرکت علمی امام رضا علیه السلام شبیه حرکت و جهاد عملی امام حسین علیه السلام 138
- الف) تربیت شاگردان 139
- اشاره 139
- 1. مدرسه علمی امام رضا علیه السلام در مدینه 139
- تشکیل مدرسه علمی در مدینه 139
- ج) مبارزه با انحرافات فکری 140
- د) نشر افکار صحیح اعتقادی 140
- اشاره 141
- الف) کتاب«فقه الرضا علیه السلام» 141
- ج) صحیفهًْ الرضا 141
- اشاره 142
- ر) پاسخ مسائل ابن سنان و علل ابن شاذان 142
- الف) مناظره امام رضا علیه السلام 142
- 3. شرکت در مجالس مناظره با فرقه های گوناگون 142
- اشاره 146
- کرامات امام هشتم علیه السلام در زمان حیات 148
- 1. طلب باران حضرت رضا علیه السلام 148
- 3. معجزه ای از امام هشتم علیه السلام 151
- 4. پیشگویی امام رضا علیه السلام 152
- 6. آهوی مطیع 153
- 7. معجزه و پیشگویی امام نزد مأمون 154
- 8. پیشگویی و سفارش به تقیه 156
- 9. با معجزه عربی آموختم 157
- اشاره 159
- کرامات پس از شهادت 159
- 1. آهوی پناهنده! 159
- 3. خداوند متعال به من پسری عنایت فرمود. 162
- 4. در حرم امام رضا علیه السلام حافظ قرآن شدم 163
- 5. برات آزادی و عنایت رضوی علیه السلام 163
- 6. شفای چشم از حضرت رضا علیه السلام 166
- 7. اجابت فوری و عنایت رضوی 167
- 8. بهبود بیماری های صعب العلاج 168
- 9. این کرامت هم خواندنی است 169
- 10. سیل منحرف شده و هیچ آسیبی به حرم نرسید 170
- اشاره 172
- 1. حقیقت ایمان 173
- 3. نیّت پاک 174
- 4. حقیقت توکل 174
- 6. قرآن تلاوت کنید 175
- 7. نیکویی ها از خداوند متعال است 176
- 9. دعای مستجاب 177
- 8. برنامه زندگی 177
- 10. انتظار 178
- 12. استهزاء و سخریّه نفس 178
- 11. خاموشی گزین 178
- 14. صلوات باعث آمرزش است 179
- 13. دعا، سلاح انبیاء 179
- 17. کار نیکو را زیاد مشمار!! 180
- 16. صله رحم باعث افزایش عمر 180
- 19. نزدیک ترین حالت انسان به خدا 181
- 20. اگر دوست داری زندگی ات رونق یابد ... 181
- اشاره 183
- الف) معنای لغوی 184
- ب) معنای عرفی 184
- معنای زیارت 184
- انواع زیارت 185
- 1. زیارت جاهلانه 185
- اشاره 185
- 2. زیارت عامیانه 185
- 4. زیارت عاقلانه(زیارت بر مبنای عقل و علم) 186
- 5. زیارت عارفانه(زیارتی بر مبنای عشق و عرفان) 186
- سیاحتی شگفت انگیز و پر رمز و راز؟!! 187
- 1. احساس سبکی روح در زیارتگاه 191
- اشاره 191
- 2. برخوردهای جذاب انبوه زائران 191
- الف) آثار و فواید دنیوی زیارت امام هشتم علیه السلام 191
- 5. سیر در زمین 192
- 3. دریافت های خوب مادی و معنوی 192
- 4. خاطراتی جاودانه 192
- 7. تسکین روان و اعصاب و مغز آدمی 193
- 9. الگوپذیری از راهبر در زیارت 193
- 8. نشاط روح 193
- 6. شادابی عقل و دل 193
- 10. تحول در اندیشه، اخلاق و رفتار 194
- ب) آثار و فواید اخروی زیارت امام هشتم علیه السلام 194
- 2. به حسب شرایط زیارت 197
- 3. به حسب زمان زیارت 197
- اشاره 197
- درجات زائرین 197
- 1. حالت زائرین 197
- اصل حضور قلب در زیارت امام هشتم علیه السلام 198
- 1. اصل باور به حیات، دانایی و توانایی امام رضا علیه السلام 198
- اشاره 198
- زیارت با معرفت 198
- 2. اصل صداقت شرط پذیرش 199
- 3. اصل توجه به وراثت معنوی امام رضا علیه السلام از سلسله انبیاء و اولیاء 199
- 4. اصل عرفان حق امام علیه السلام 201
- عزاداری و گریه برای امام هشتم علیه السلام 202
- اشاره 204
- 2. رضا 206
- نگاهی به القاب امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 206
- 1. ثامن الائمّه(امام هشتم) 206
- 3. رئوف 207
- 5. عالِم آل محمّد علیه السلام 209
- 6. غریب 210
- برخی از القاب غیر مشهور امام رضا علیه السلام 211
- امام رضا علیه السلام و مبارزه با عقیده فاسد 213
- اشاره 214
- شفاعت امام هشتم علیه السلام 214
- الف) طواف مرده گنهکار 214
- ب) پناهندگی گنهکار به امام رضا علیه السلام 218
- عذاب برزخی مأمون 220
- الف) گزیده مشاهیر مدفون در حرم رضوی 222
- اصل توجه به ارواح هدایت گر حرم 222
- اشاره 222
- ب) بیوگرافی سرشناس ترین چهره ها 226
- 1. شیخ بهایی 226
- 2. شیخ حر عاملی 226
- 3. شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی 226
- اشاره 226
- 4. شیخ طبرسی 227
- 5. علامه محمدتقی جعفری 227
- 6. حجهًْ الاسلام سیدعلی اکبر ابوترابی 227
- اشاره 228
- معمّاهای زندگانی امام هشتم علیه السلام 228
- پاسخ ها 229
- اشاره 232
- غریبانه 238
بسمه تعالی
پیش گفتار
اشاره
خداوند بزرگ جهانیان را سپاس و ستایش می گویم که به این حقیر منت نهاده تا کتاب حاضر را درباره شناخت امام رضا علیه السلام به رشته تحریر درآورم.
بی گمان امام رضا علیه السلام مظهر صفات انسانی، فضیلت های اخلاقی، راهبر و قبله هشتم شیعیان جهان می باشد، لذا نمی توانیم قطره ای از اقیانوس بی کران مکارم والای آن حضرت را بیان کنیم ولی بنا به خواسته عده ای از مخاطبان عزیز، بر آن شدیم تا در کتاب حاضر به تعدادی از احادیث و روایاتی که از آن امام هُمام علیه السلام و یا در رابطه با زندگانی حضرت بوده را بیان نماییم و با آشنایی هر چه بیشتر با سیره امام علیه السلام و سرلوحه قرار دادن آن در صحنه زندگی، سعادتمند بشویم.
بد نیست بدانید که؛ چند سال پیش انگیزه نوشتن چنین کتابی را داشتم تا اینکه در سال 1389 به آستان قدس رضوی مشرف شدم، در آن مکان شریف با خودم عهد کردم که در اولین فرصت به نگارش آن مشغول شوم. در پی آن چند روزی پس از بازگشت از مشهد مقدس کتاب حاضر را با روشی نو تألیف نمودم که دارای بخش های زیر است:
بخش اول و دوم آن زندگی نامه آن حضرت است که در جای جای آن تجزیه و تحلیل هایی در رابطه با شناخت امام رضا علیه السلام صورت گرفته است