- درآمد 1
- حرم در واژه ها 1
- واژه شناسی حرم مطهر امام رضا علیه السلام 1
- آستان 2
- آستان بوسی 3
- ارض اقدس 4
- اِزاره 4
- انوار یاران 7
- بَست 9
- تعریف 9
- بست بالاخیابان (بست عُلیا) 10
- تالار تشریفات 11
- بُقعه 11
- تذهیب 11
- تُرنج 12
- تولیَت 13
- جار 13
- حرم 14
- خادم باشی 15
- خادم افتخاری 15
- خادم تشرفی 15
- حُفّاظ 16
- خادم 17
- خَتایی (خطایی) 18
- خُطبه 19
- دارالتّولیه 19
- دربان 20
- دربان باشی 20
- راهنمای زائر 20
- رَوضه 21
- رِواق 21
- ساعت آفتابی 23
- زیارت 23
- روضۀ مقدسه (روضۀ منوره) 23
- سرداب 24
- سنگاب 25
- شبستان 26
- صحن 27
- صندوق 28
- ضریح 28
- عنبرسوز (عودسوز) 29
- فرّاشان 30
- فرّاش باشی 31
- قلم زنی (هنر کَندن نقوش بر اشیای فلزی) 31
- قُبّه 31
- قندیل 32
- قوس 32
- کاشی مُعرّق 33
- کاشی هفت رنگ (کاشی خِشتی) 34
- کتیبه 35
- کشیک 37
- کَرنا 37
- کشیک خانه 37
- گِره (گِره سازی) 38
- گلدسته 39
- گنبد 39
- متولّی 41
- محراب 41
- لوستر 41
- مَدفَن 43
- مُرَصّع 43
- مسجد 44
- مقام 46
- مَضجَع 46
- مُقَرنَس 47
- مقبره 47
- مُقَعر 48
- مقصوره 48
- منبّت کاری 52
- نقاره خانه 54
- نقاره 54
- یساول 55
- هشتی 55
در گذشته، قبل از ورود برق به مشهد و حرم مطهر، به جای جار و لوستر، شمعدان و جاشمعی بود. گویند شاه عباس صفوی در اواخر سال 1008ق، سفری به مشهد کرد و خود، به مراقب و خدمتگزاری آستان رضوی پرداخت. شبی با مِقراض (قیچی) سرِ شمع ها را می گرفت. شیخ بهایی بالبداهه این رباعی را سرود:
پیوسته بوَد ملائک علّیین پروانۀ شمع روضۀ خُلدآیین
مِقراض به احتیاط زن، ای خادم دین ترسم ببُری شهپر جبریل امین(1)
در رواق الله وردیخان، در جواب رباعی شیخ بهایی، این رباعی آمده است:
جبریل ز عرش آمد و حوران ز نعیم از بهر طواف شه فردوس حریم
عمداً پرِ خود بر دمِ مقراض دهند شاید که بدین وسیله گردند مقیم(2)
حرم
گرداگرد خانه،(3) داخل خانه، گرداگرد و نیز داخل مکان های مقدس، مخصوصاً کعبه
1- 30. زندگانی حضرت امام علی بن موسی الرضا، ص190.
2- 31. معارف رضویه، ص218.
3- 32. فرهنگ فارسی دهخدا.