- درآمد 1
- حرم در واژه ها 1
- واژه شناسی حرم مطهر امام رضا علیه السلام 1
- آستان 2
- آستان بوسی 3
- ارض اقدس 4
- اِزاره 4
- انوار یاران 7
- تعریف 9
- بَست 9
- بست بالاخیابان (بست عُلیا) 10
- بُقعه 11
- تالار تشریفات 11
- تذهیب 11
- تُرنج 12
- تولیَت 13
- جار 13
- حرم 14
- خادم باشی 15
- خادم افتخاری 15
- خادم تشرفی 15
- حُفّاظ 16
- خادم 17
- خَتایی (خطایی) 18
- دارالتّولیه 19
- خُطبه 19
- دربان 20
- دربان باشی 20
- راهنمای زائر 20
- رَوضه 21
- رِواق 21
- زیارت 23
- روضۀ مقدسه (روضۀ منوره) 23
- ساعت آفتابی 23
- سرداب 24
- سنگاب 25
- شبستان 26
- صحن 27
- صندوق 28
- ضریح 28
- عنبرسوز (عودسوز) 29
- فرّاشان 30
- فرّاش باشی 31
- قلم زنی (هنر کَندن نقوش بر اشیای فلزی) 31
- قُبّه 31
- قندیل 32
- قوس 32
- کاشی مُعرّق 33
- کاشی هفت رنگ (کاشی خِشتی) 34
- کتیبه 35
- کَرنا 37
- کشیک 37
- کشیک خانه 37
- گِره (گِره سازی) 38
- گنبد 39
- گلدسته 39
- متولّی 41
- محراب 41
- لوستر 41
- مَدفَن 43
- مُرَصّع 43
- مسجد 44
- مَضجَع 46
- مقام 46
- مقبره 47
- مُقَرنَس 47
- مُقَعر 48
- مقصوره 48
- منبّت کاری 52
- نقاره خانه 54
- نقاره 54
- یساول 55
- هشتی 55
شمسه
هر تصویر مدوّر و منقش را شمسه گویند. نیز، آنچه از فلز به شکل خورشید می سازند و بالای قُبّه و مانند آن، نصب می کنند، شمسه نام دارد.(1) به عبارتی، نوعی طرح ستاره ای یا خورشیدمانند و نزدیک به دایره در هنر های تزئینی، مثل کاشی کاری، گچ بُری، نجاری، کتابت و امثال آن هاست.(2) این نوع تصاویر در اطراف ضریح مقدس حضرت مشهود است.
صحن
صحن یعنی عرصه، فضا، میان سرای و ساحت آن،(3) میدان.(4) به تعبیری، فضا های غیرمسقف و روباز را صحن گویند. در حرم مطهر امام رضا چند صحن وجود دارد که قدیمی ترین آن ها، صحن انقلاب یا همان صحن کهنه یا صحن عتیق است؛ بزرگ ترین آن ها، صحن جامع رضوی است و کوچک ترین آن ها، صحن قدس.
1- 64. فرهنگ لغت فارسی دکتر محمد معین.
2- 65. فرهنگ مصوّر اصطلاحات هنر ایران.
3- 66. فرهنگ لغت فارسی دکتر محمد معین.
4- 67. فرهنگ فارسی دهخدا.