- حرم در واژه ها 1
- درآمد 1
- واژه شناسی حرم مطهر امام رضا علیه السلام 1
- آستان 2
- آستان بوسی 3
- ارض اقدس 4
- اِزاره 4
- انوار یاران 7
- بَست 9
- تعریف 9
- بست بالاخیابان (بست عُلیا) 10
- تذهیب 11
- تالار تشریفات 11
- بُقعه 11
- تُرنج 12
- جار 13
- تولیَت 13
- حرم 14
- خادم افتخاری 15
- خادم باشی 15
- خادم تشرفی 15
- حُفّاظ 16
- خادم 17
- خَتایی (خطایی) 18
- خُطبه 19
- دارالتّولیه 19
- دربان 20
- راهنمای زائر 20
- دربان باشی 20
- رَوضه 21
- رِواق 21
- ساعت آفتابی 23
- روضۀ مقدسه (روضۀ منوره) 23
- زیارت 23
- سرداب 24
- سنگاب 25
- شبستان 26
- صحن 27
- ضریح 28
- صندوق 28
- عنبرسوز (عودسوز) 29
- فرّاشان 30
- قُبّه 31
- فرّاش باشی 31
- قلم زنی (هنر کَندن نقوش بر اشیای فلزی) 31
- قندیل 32
- قوس 32
- کاشی مُعرّق 33
- کاشی هفت رنگ (کاشی خِشتی) 34
- کتیبه 35
- کَرنا 37
- کشیک 37
- کشیک خانه 37
- گِره (گِره سازی) 38
- گنبد 39
- گلدسته 39
- محراب 41
- لوستر 41
- متولّی 41
- مُرَصّع 43
- مَدفَن 43
- مسجد 44
- مَضجَع 46
- مقام 46
- مقبره 47
- مُقَرنَس 47
- مُقَعر 48
- مقصوره 48
- منبّت کاری 52
- نقاره 54
- نقاره خانه 54
- یساول 55
- هشتی 55
آن در معنای «الشق فی وسط القبر» یعنی شکاف میان قبر. همچنین، «القبر کُلّه» یعنی همۀ قبر شایع است.(1) اینکه گفته اند «کل ما شُق فقد ضُرِح»، یعنی هرچه شکافته شود.(2) نیز، ضریح یعنی قبر،(3) قبر بی لَحَد.(4)
در اصطلاح، ضریح یعنی خانۀ چوبین و مشبّک یا از مس و نقره و جز آن، که بر سر قبر امام یا امامزاده ای می سازند.
بنا بر شواهد تاریخی، آغاز نصب ضریح به معنای اصطلاحی آن، بر مزار امام رضا از دورۀ صفویه و در زمان شاه طهماسب صفوی بوده است؛ دومین آن، در دورۀ افشاریه؛ سومین آن، در دورۀ قاجاریه؛ چهارمین آن، در سال 1338ش با طراحی مرحوم ابوالحسن حافظیان و پنجمین آن در سال 1379ش با طراحی استاد محمود فرشچیان.
عنبرسوز (عودسوز)
1- 71. لسان العرب، ج2، ص526، مادۀ ضرح.
2- 72. در ضیافت ضریح، ص16.
3- 73. فرهنگ لغت فارسی دکتر محمد معین.
4- 74. فرهنگ فارسی دهخدا.