- حرم در واژه ها 1
- درآمد 1
- واژه شناسی حرم مطهر امام رضا علیه السلام 1
- آستان 2
- آستان بوسی 3
- ارض اقدس 4
- اِزاره 4
- انوار یاران 7
- بَست 9
- تعریف 9
- بست بالاخیابان (بست عُلیا) 10
- بُقعه 11
- تالار تشریفات 11
- تذهیب 11
- تُرنج 12
- جار 13
- تولیَت 13
- حرم 14
- خادم باشی 15
- خادم افتخاری 15
- خادم تشرفی 15
- حُفّاظ 16
- خادم 17
- خَتایی (خطایی) 18
- دارالتّولیه 19
- خُطبه 19
- دربان 20
- دربان باشی 20
- راهنمای زائر 20
- رَوضه 21
- رِواق 21
- زیارت 23
- روضۀ مقدسه (روضۀ منوره) 23
- ساعت آفتابی 23
- سرداب 24
- سنگاب 25
- شبستان 26
- صحن 27
- صندوق 28
- ضریح 28
- عنبرسوز (عودسوز) 29
- فرّاشان 30
- قلم زنی (هنر کَندن نقوش بر اشیای فلزی) 31
- فرّاش باشی 31
- قُبّه 31
- قندیل 32
- قوس 32
- کاشی مُعرّق 33
- کاشی هفت رنگ (کاشی خِشتی) 34
- کتیبه 35
- کَرنا 37
- کشیک خانه 37
- کشیک 37
- گِره (گِره سازی) 38
- گنبد 39
- گلدسته 39
- متولّی 41
- محراب 41
- لوستر 41
- مَدفَن 43
- مُرَصّع 43
- مسجد 44
- مقام 46
- مَضجَع 46
- مُقَرنَس 47
- مقبره 47
- مُقَعر 48
- مقصوره 48
- منبّت کاری 52
- نقاره خانه 54
- نقاره 54
- هشتی 55
- یساول 55
فراز مناره های سربه فلک کشیده، همچون ندای آسمانی، به عبادت فرا می خوانَد و آنان را از بستر گرم و آسودگی تَن یا کار روزانه، به مساجد می کشاند تا بدان ها آسودگی روح و روان بخشد. این امر نشان می دهد که این پیرانِ پای درخاک چه رسالت مهمی بر دوش دارند.(1)
مناره عنصر دعوت کننده، نشانۀ عروج و عضو مسلط بر کالبد شهر است. مناره یادآور جملات اذان است که خود، نشانۀ منحصربه فرد اسلام است؛ درواقع، هم نمادی بصری است، هم متذکری شنیداری و هم سمبلی کالبدی از حرکت، عروج و اشاره به آسمان. مناره را می توان نماد اساسی ترین حالت نمازگزار، یعنی قیام، نامید.(2)
در حرم مطهر امام رضا دوازده مناره وجود دارد که قدیمی ترین آن در صحن انقلاب، در مجاورت گنبد طلاست و بلندترین آن، در ایوان جنوبی صحن جامع رضوی.
منبّت کاری
هنر درج نقوشی برجسته، به شکل گل و گیاه و...، روی چوب.(3)
1- 135. معماری ایران دورۀ اسلامی، ص322.
2- 136. مجموعه مقالات همایش معماری مسجد: گذشته، حال، آینده؛ ج2، ص132، مقالۀ دکتر محمد نقی زاده، «مسجد کالبد مسلّط بر مجتمع اسلامی».
3- 137. فرهنگ مصوّر اصطلاحات هنر ایران.