استخاره؛ فلسفه و چگونگی صفحه 2

مقدمه

انسان در زندگی پر از مشقت این جهان، اغلب خود را ناتوان و ضعیف می بیند؛ از این رو همواره به دنبال قدرتی است که او را راهنمایی کند و از مشکلات رهایی بخشد و بی شک این علم و قدرت باید منشأ و مبدئی فراطبیعی داشته باشد. این باوری فطری در انسان است؛ از این رو همواره برای جبران ضعف های خویش، به هر آنچه که احتمال چنین تأثیری از آن بدهد، تمسک می جوید. این خواست فطری بشر در بسیاری مواقع موجب دست اندازی و سوء استفاده شیطان صفتان شده و با رمالی، کهانت، فال بینی، سحر و جادو و مانند اینها سعی در بهره کشی از انسان های ضعیف کرده اند. البته انسان هایی به دام آنان می افتند که راه خردورزی را بر خود بسته اند. اما آنان که در تمام مراحل زندگی خویش تعقل می کنند، در مشکلات و سردرگمی های شان نیز تلاش می کنند تا از راه عقل منحرف نشوند و بر خداوند که ایشان را در هر حال یار و یاور است، اعتماد و توکل دارند.

یاری خواستن از هستی بخش، شیوه مردان خداجوست. پروردگار کریم توسط آخرین پیامبرش که «رحمه للعالمین» نامیده اش، راه های گوناگونی برای برون رفت از سرگردانی در امور مختلف زندگی به ما آموخته است که از جمله آنها استخاره است.

در این نوشتار کوتاه، با معنا و مفهوم استخاره و مضامین صحیح و باطل آن آشنا خواهید شد. تمام این مطالب از گفتار معصومین‰ و بزرگان دین استفاده شده است.

بر خود لازم می دانم از تلاش کسانی که در گردآوری این اثر، حقیر را یاری کردند، به ویژه برادر ارجمندم جناب آقای خندان قدردانی نمایم.

1. معنای استخاره

«استخاره» در لغت به معنای خواستن بهترین، طلب خیر و نیکویی است و در اصطلاح به معنای طلب خیر و عافیت از خداوند متعال است که در روایات به آن سفارش شده و جزو دعاهایی است که برای آن آدابی نیز برشمرده شده است. اگر شخص در انجام کاری دچار شک و تردید شد، می تواند استخاره را به روش های مختلفی انجام دهد که بخشی از آنها در موضوع «اقسام و کیفیت استخاره» خواهد آمد.

استخاره در دو معنای اصطلاحی به کار می رود:

معنای اول، معنای حقیقی استخاره است (یعنی استخاره مطلق) که در اخبار و روایات ما از آن بیشتر نام برده شده و نزد خواص، متعارف است و آن، طلب خیر از خداست. این نوع استخاره در تمام کارهایی که انسان انجام می دهد، نیکو و مستحب است.

معنای دوم، استخاره با قرآن یا تسبیح و مانند آن است. همان طور که اشاره خواهیم کرد،