- پیشگفتار 1
- معنی بیعت 3
- فصل اول: بیعت و خلافت در اسلام 3
- حکومت پیش از اسلام 4
- اشاره 6
- بیعت در روزگار پیامبر صلی الله علیه و آله 6
- 1 - بیعت اسلام 7
- 2 - بیعت وزارت و جانشینی 9
- 3 - بیعت جنگ 10
- 4 - بیعت جنگ تا واپسین دم 13
- 5 - بیعت خلافت و ولایت 14
- بیعت در قرآن 19
- چگونگی بیعت 20
- خلافت پس از پیامبر صلی الله علیه و آله 21
- مفهوم خلافت نزد مسلمانان 22
- چگونگی بیعت پس از روزگار پیامبر صلی الله علیه و آله 24
- فصل دوم: مراسم بیعت ولایتعهدی امام رضا علیه السلام 28
- نگاهی گذرا به رویدادها 28
- قصر مأمون ، شهر مرو ، پایتخت عباسیان 32
- روز ابلاغ بیعت (25 شعبان / 201 ه- . ق - پنجشنبه 18 مارچ / 718م ) 32
- مأمون و گردآوری دولتمردان 41
- مأمون و نعیم بن حازم 41
- 1 - یاران و پیروان امام رضا علیه السلام 44
- اشاره 44
- بازتاب بیعت (اواخر ماه شعبان سال 201 ه-. ق – شهر مرو) 44
- 2 - عباسیان 45
- آماده شدن برای بیعت 46
- اشاره 46
- از رسوم خلیفه 47
- روز بیعت صغری (پنجشنبه ،3 / رمضان / 201 ه- .ق – 25/ مارچ / 817 م) 49
- روز بیعت کبری (دوشنبه ، 7 رمضان / 201 ه- . ق – 29 / مارچ / 817م) 51
- متن سند ولایتعهدی 55
- دستخط امام رضا علیه السلام بر سند ولایتعهدی 61
- دستخط امام رضا علیه السلام بر پشت سند ولایتعهدی 62
- مجلس پذیرایی و گرامیداشت (10/ رمضان / 201 ه- .ق ، پنجشنبه 1 / آوریل / 817 م ) 69
- برخی رخدادهای مجلس پذیرایی وگرامیداشت 71
- پایان مراسم (11/ رمضان / 201 ه- - جمعه 2 / آوریل817م) 72
پیشگفتار
پیشگفتار
ستایش خدای راست پروردگار جهانیان و درود و سلام بر سرآمد آفریدگان ، خاتم پیمبران و خاندان نیک و پاک و یاران برگزیده اش.
بیعت ولایتعهدی امام رضا علیه السلام در نگاهی فراگیر از مهمترین و پرداختنی ترین رخدادهای تاریخی عصر اوّل عباسی است ، چه ، باز تاباننده نقطه عطفی مهم در تاریخ خلفای بنی عباس شمرده می شود و با چشمپوشی از اهداف آن روی این رویداد باز این گزاره را دگرگونی مسیر سیاسی بنی عباس در رفتار با دشمنان علوی خود قلمداد می کنیم ، چه ، جنبش های پیاپی علویان ، او رنگِ گردن فرازان عباسی را چنان لرزاند که نزدیک بود افسر ازسرآنان به زیر اندازد . از همین رو ، بیعت با امام رضا علیه السلام را برخاسته از نیکو نهادی مأمون نمی دانیم و در این گفتار نه برآنیم به کندوکاو این رویداد و نیّات نهفته درپسِ آن بپردازیم . آنچه در این جا می خواهیم ، بازگفت این واقعیت است که از کنار چنین رویداد حساسی بزرگوارانه گذشتن نتوان و مباد که دیگر بار به آسانی از کنار ستمهایی بگذریم که در حق خاندان محمد: از سوی حاکمان و نویسندگانی خود فروخته ، روا رفته است؛ نویسندگانی که از درک این رویداد ، خویش به نادانی زدند و تا توانستند از اهمیت آن کاستند ، چه ، آن را نیز