ولایت فقیه صفحه 54

نهايت چيزى كه در اينجا مى‌توان گفت اين است كه با احتمال به اينكه اين جملات قرينه باشد، ما نتوانيم تمسك به اطلاق جمله العلماء ورثة الانبياءِ بنماييم و بگوييم كل ما كان للانبياء للعلماء. ليكن اين طور نيست كه احتمال قرينه بودن اين جملات موجب شود كه بگوييد روايت ظهور دارد در اينكه علما فقط از علم انبيا ارث مى‌برند. و بعد معارضه واقع شود بين اين روايت و رواياتى كه قبلًا ذكر كرديم كه دلالت بر مطلب ما داشت. و اين روايت آن مطالب را هدم كند. چنين چيزى از اين روايت استفاده نمى‌شود.

اثبات ولايت فقيه از طريق نص‌

و اگر فرضاً گفته شود كه از روايت استفاده مى‌شود كه رسول اللَّه (ص) جز علم چيزى به ارث نگذاشته است، و امر ولايت و خلافت هم ارثى نيست، و اگر خود رسول اللَّه (ص) مى‌فرمود: علىّ وارثى استفاده نمى‌كرديم كه حضرت امير (ع) خليفه آن حضرت است، در اين صورت، ناچاريم كه راجع به خلافت امير المؤمنين و ائمه، عليهم السلام، به نص متشبث شويم، و بگوييم كه رسول اللَّه (ص) امير المؤمنين (ع) را به خلافت منصوب كرده است؛ و همين مطلب را نسبت به ولايت فقيه مى‌گوييم. چون بنا بر آن روايتى كه سابقاً ذكر شد فقها از طرف رسول اللَّه (ص) به خلافت و حكومت منصوبند. به اين طريق بين اين روايت و رواياتى كه دلالت بر نصب دارد جمع مى‌كنيم.

مؤيدى از فقه رضوى‌

در عوائد(177)نراقى از فقه رضوى(178)روايتى نقل مى‌كند به اين مضمون: مَنْزلَةُ الْفَقيهِ فى هذَا الْوَقْتِ كَمَنْزِلَةِ الانْبِياءِ فِي بَني إِسْرائيلَ (179).

(مقام فقيه اين زمان مثل مقام پيامبران بنى اسرائيل است). البته نمى‌توانيم بگوييم كه فقه رضوى از امام رضا (ع) صادر شده؛ ولى مى‌توان به عنوان مؤيد به آن تمسك كرد.

بايد دانست مراد از انبياى بنى اسرائيل فقهايى كه در زمان حضرت موسى بودند- و شايد به آنان از جهتى انبيا گفته مى‌شد- نمى‌باشد. فقهايى كه در زمان حضرت موسى بودند، همه تابع آن حضرت بودند؛ و به پيروى او كارهايى داشتند. و شايد وقتى كه حضرت موسى آنان را براى تبليغ به جايى مى‌فرستاد، ولىّ امرشان هم قرار مى‌داد. البته ما از وضع آنها اطلاع دقيق نداريم، اما اين معلوم است كه خود حضرت موسى (ع) از انبياى بنى اسرائيل است؛ و همه چيزهايى كه براى حضرت رسول اللَّه (ص) هست، براى حضرت موسى هم بوده است. البته به اختلاف رتبه و مقام و منزلتشان. بنا بر اين، ما از عموم منزلة(180) در روايت مى‌فهميم آنچه را كه براى حضرت موسى در امر حكومت و ولايت بر مردم بوده، براى فقها هم مى‌باشد.