خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 103

(206) خداشناسي

چيزي و مقداري از آن از غير خدا بود و مي‌شد، نه مال خدا، در نتيجه خدا حميد علي‌الاطلاق و حميد به هر چيز نمي‌بود و حال آن كه او حميد علي‌الاطلاق است و هر فرض غير اين باطل است.(1)

رابـطه ربوبيّت، مالكيّت و الوهيّت الهي با دفع شرور

«قُلْ اَعُوذُ بِـرَبِ‌النّـاسِ مَلِـكِ‌النّاسِ اِلـهِ النّـاسِ مِـنْ شَــرِّ... .» (1 تا 6 / ناس)

خداي‌سبحان ربّ مردم و مَلِك آنان و اله ايشان است. اگر قرار است آدمي در هنگام هجوم خطرهايي كه او را تهديد مي‌كند به ربي پناهنده شود، اللّه تعالي تنها رب آدمي است و بجز او ربي نيست و نيز اگر قرار است آدمي در چنين مواقعي به پادشاهي

1- الميـــــــزان ج 37، ص 299، 305 و ج 1 ص 46 و ج 32 ص 55

رابطه ربوبيّت، مالكيّت و الوهيّت الهي با دفع شرور (207)

نيرومند پناه ببرد، اللّه سبحانه پادشاه حقيقي عالم است، چون ملك از آن اوست و حكم هم حكم اوست و بجز او اگر معبودي باشد قلابي و ادعايي است.

از آنچه گذشت روشن شد كه اولاً چرا در ميان همه صفات خداي‌تعالي خصوص سه صفت: 1 - ربوبيّت 2 - مالكيّت 3 - الوهيّت را نام برد و نيز چرا اين سه صفت را به اين ترتيب ذكر كرد، اول ربوبيّت بعد مالكيّت و در آخر الوهيّت و گفتيم ربوبيّت نزديك‌ترين صفات خدا به انسان است و ولايت در آن اخصّ است، زيرا عنايتي كه خداي‌تعالي در تربيت او دارد، بيش از ساير مخلوقات است، علاوه بر اين كه اصولاً ولايت امري خصوصي است مانند پدر كه فرزند را تحت پر و بال ولايت خود تربيت مي‌كند و ملك دورتر از ربوبيّت و ولايت آن است، هم چنان كه در مثل فرزندي كه پدر دارد كاري به پادشاه ندارد، بله اگر بي سرپرست شد به اداره آن پادشاه مراجعه مي‌كند تازه باز دستش به خود شاه نمي‌رسد و ولايت هم در اين مرحله عمومي‌تر است، هم چنان كه مي‌بينيم پادشاه تمام ملت را زير پروبال خود مي‌گيرد و اله مرحله‌اي است كه

(208) خداشناسي