خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 130

در داستان يوسف آيات الهيّه‌اي است كه دلالت مي‌كند بر اين كه: خداي‌تعالي وليّ بندگان مُخلَص است و امور آنان را به عهده مي‌گيرد تا به عرش عزتشان بلند كرده، در اَريكه كمال جلوسشان دهد، پس خداي كه غالب بر امر خويش است اسباب را هرطوري كه بخواهد مي‌چيند، نه هرطوري كه غير او بخواهند و از به كار انداختن اسباب آن نتيجه‌اي كه خودش مي‌خواهد مي‌گيـرد، نه آن نتيجـه‌اي كـه بر حسب ظاهر نتيجه آن است.

برادران يوسف به وي حسد ورزيده او را در ته چاهي مي‌افكنند و سپس به عنوان بردگي به مكاريانش مي‌فروشند و بر حسب ظاهر به سوي هلاكت سوقش مي‌دهند ولي خداوند نتيجه‌اي بر خلاف اين ظاهر گرفت، او را به وسيله همين اسباب زنده كرد. آنها

(264) خداشناسي

كوشيدند تا ذليلش كنند و از دامن عزت يعقوب به ذلت بردگي بكشانند، خداوند به عين همين اسباب او را عزيز كرد.

(... در واقع مي‌توان گفت: راه ترقي و سعادت آينده هر يوسفي، زماني از ته چاهي مي‌گذرد و انسانهايي كه خلوصي دارند يا معرفتي از مشيّت الهي يافته‌اند مي‌دانند كه هر چاه يا هر فشار و سختي در مسير زندگي، خود سببي از اسباب است كه به ظاهر «انتهاي خط بدبختي» مي‌نمايد ليكن در حساب امر و تدبير الهي «آغاز راه سعادت» است زيرا بسيار بعيد است كه تصور كرد به سادگي پرورش يافتگان دامن پيامبران و قدّيسان به قصر شاهي و دم و دستگاه فرعوني و عزيزي و زليخايي هر عصر و زمان برسند مگر از طريق چاه‌هاي ميــان راه زنـدگـي و از هميـن طـريـق اسـت كه

امر الهي و جريان اسباب ظاهري (265)

سرنوشت آتـي فرد يا ملتي يا ملت‌ها و جوامع و تـاريخ رقم زده مي‌شود.م)(1)

امــــر و امــامـت

«وَ جَـعَلْنـاهُمْ اَئِـمَّـةً يَهْدُونَ بِاَمْرِنا،»

«و آن‌ها را پيشوايان نموديم تا به امر ما رهبري كنند!» (73 / انبياء)