خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 66

ساير موجودات عالم داراي كثرتند به كار مي‌رود، نيست. خداوند متعال نه در ذات و نه در اسم و صفت و نه به وحدت عددي متصف نمي‌شود. زيرا اين كثرت و اين سنخ وحدت هر دو از آثار و احكام صنع مخلوقات خدايند و اين جمله «وَ ما مِنْ اِلهٍ اِلاّ اِلهٌ واحِدٌ،» تأكيد بليغي است در توحيد، به طوري كه هيچ عبارت ديگري بهتر از اين تأكيد را نمي‌رساند.

در عالم وجود اصلاً و به طور كلي از جنس معبود (اله) يافت نمي‌شود مگر معبود يكتايي كه يكتايي‌اش يكتايي مخصوصي است كه اصلاً قبول تعدد نمي‌كند نه در ذات و نـه در صـفات، نـه در خـارج و نـه به حسب فرض.

و اين همان توحيد قرآن است چه قرآن در اين آيه و آيات ديگر خود تنها اين توحيد را خالص و صحيح مي‌داند و توحيد ساير اديان را مخدوش و غير خالص مي‌داند و اين معاني از معاني لطيف و دقيقي است كه قرآن مجيد درباره حقيقت معنــي تــوحيــد بـه

(128) خداشناسي

آن اشاره فرموده است. (1)

تعليمـات قرآن در توحيد

«وَ ما مِنْ اِلهٍ اِلاّ اِلهٌ واحِـدٌ» (73 / مائده)

قرآن در تعاليم عاليه خود وحدت عددي را از پروردگار (جل ذكره) نفي مي‌كند و

1- الميــــــــزان ج 11، ص 119.

تعليمات قرآن در توحيد (129)