دریای سخاوت: بسته مناسبتی ویژه امام جواد علیه السلام صفحه 21

3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام

محمد بن جعفر صادق علیه السلام در سال 200 هجری در مدینه قیام کرد و مردم را به بیعت خود فرا خواند. به او به سبب زیبایی ظاهر و باطن، دیباج نیز گفته اند. او بسیار شجاع و سخاوتمند و عابد و زاهد بود و یک روز در میان، روزه می گرفت. بعد از جنگ های بسیار، سرانجام یاران او از اطرافش پراکنده شدند و به ناچار از در صلح در آمد. مأمون به او احترام می گذاشت و بعد از شکست با او کاری نداشت تا این که در خراسان از دنیا رفت و مأمون او را دفن کرد. (1)

4. شورش زید بن موسی

به زید بن موسی، زید النار نیز می گویند. کارش را از بصره شروع کرد. او آنچه را از اموال بنی العباس به دست می آورد، به آتش می کشید؛ حتی گفته اند که بعضی از بنی العباس را نیز سوزاند. حضرت رضا علیه السلام از او و اعمالش ناخشنود بودند. زید تا زمان خلافت منتصر بالله زنده بود (2).

5. عبد الرحمان بن احمد

در سال 207 هجری در بلادعک یمن قیام کرد و شعار او «الرضا من آل محمد صلی الله علیه و آله » بود. و علت قیام او را ستم حاکم یمن بر مردم آن دیار دانسته اند. مردم به رهبری او به پا خاستند و حکومت را به دست گرفتند. وی مدتی در آن سرزمین حکومت کرد تا آن که مأمون، سپاهی بزرگ به سوی او فرستاد و عبد الرحمان که قدرت مقابله و جنگ را در خود ندید، از در صلح در آمد. او را به نزد مأمون فرستادند و مأمون امر کرد که او نیز لباس سیاه عباسیان را بر تن کند. (3)

ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام

سومین امری که خلافت مأمون را با خطر رو به رو می ساخت، وجود امام عالم و معصوم حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام بود. امام در مدینه سکونت داشتند و علویان و شیعیان به امامت او اعتراف داشته و عقاید خاص شیعیان را درباره او پذیرفته بودند. از دیدگاه شیعیان خلافت، حق مسلّم امامان معصوم است و دیگران غاصب این مقام هستند. بر این اساس، وجود ایشان نیز خطر مهمی برای مأمون به شمار می آمد.

1- مقاتل الطالبیین، ص 438.
2- تتمه المنتهی، ص 268.
3- الکامل فی التاریخ، ج 4، حوادث سال 207 هجری.